برگزاری این نشست با محوریت «میراث مشترک و پروژه دهکده ایرانی» و با هدف تعمیق همکاری‌های فرهنگی و تاریخی میان ایران و تایلند و بررسی راه‌های پیشبرد «پروژه دهکده ایرانی» در استان آیوتایا به‌عنوان یکی از پروژه‌های محوری در چارچوب برنامه‌های هفتادمین سال روابط دیپلماتیک ایران و تایلند صورت گرفت.

مهدی زارع‌بی‌عیب رایزن فرهنگی کشورمان در تایلند نیز در این نشست، گفت: این دیدار صرفاً یک ملاقات تشریفاتی نیست، بلکه ادامه طبیعی مسیری است که بیش از چهارصد سال پیش با حضور ایرانیان در دربار آیوتایا و نقش‌آفرینی شخصیتی چون شیخ احمد آغاز شده است.

وی تأکید کرد: روابط ایران و سیام در طول قرون، بر پایه اعتماد، احترام متقابل و پیوندهای انسانی شکل گرفته و امروز این روابط می‌تواند در قالب پروژه‌های مشخص و ملموس مانند دهکده ایرانی در آیوتایا وارد مرحله‌ای تازه شود.

زارع‌بی‌عیب افزود: رایزنی فرهنگی و دیگر نهادهای ایرانی آماده‌اند با اعزام معماران، هنرمندان و مستندسازان و تولید آثار پژوهشی و رسانه‌ای درباره شیخ احمد و میراث ایرانی در آیوتایا، از این روند حمایت و این همکاری را به بستری برای گفت‌وگوی میان نسل جدید ایرانی و تایلندی تبدیل کند.

رایزن فرهنگی کشورمان در تایلند ادامه داد: روابط ایران و سیام در طول قرون، بر پایه اعتماد، احترام متقابل و پیوندهای انسانی شکل گرفته و امروز این روابط می‌تواند در قالب پروژه‌های مشخص و ملموس مانند دهکده ایرانی در آیوتایا وارد مرحله‌ای تازه شود.

وی با معرفی نمایندگان مجلس شورای اسلامی جمهوری اسلامی ایران که در این نشست حضور داشتند، خاطرنشان کرد: حضور این عزیزان نشان‌دهنده عزم جدی جمهوری اسلامی ایران برای آغاز و پیشبرد پروژه دهکده ایرانی در آیوتایا است و نمایندگان مجلس، با پیگیری‌های ساختاری و حمایت‌های قانونی، مصمم هستند این طرح تاریخی و فرهنگی هرچه سریع‌تر وارد مرحله اجرا شود.

زارع‌بی‌عیب یادآور شد: رایزنی فرهنگی و دیگر نهادهای ایرانی آماده‌اند با اعزام معماران، هنرمندان و مستندسازان و تولید آثار پژوهشی و رسانه‌ای درباره شیخ احمد و میراث ایرانی در آیوتایا، از این روند حمایت و این همکاری را به بستری برای گفت‌وگوی میان نسل جدید ایرانی و تایلندی تبدیل کنند.

وی مطرح کرد: این پروژه احیای میراث ایرانی در تایلند است و می‌تواند به مرکزی فعال برای تعاملات فرهنگی، علمی و گردشگری دو کشور تبدیل و نقشی راهبردی در تحکیم روابط ملت‌های ما ایفا کند.

حیدری، سفیر جمهوری اسلامی ایران در تایلند گفت: روابط ایران و تایلند تنها در سطح دیپلماتیک خلاصه نمی‌شود و ریشه در تاریخ مشترک، مهاجرت، تجارت دریایی، شبکه‌های انسانی و پیوندهای خانوادگی دارد.

وی خاطرنشان کرد که حضور ایرانیان در آیوتایا، پل‌ها، عمارت‌ها و سامانه‌های آبیاری‌ای که با مشارکت آنان شکل گرفته، و نقش آنان در ساختار سیاسی و اجتماعی سیام، نشان می‌دهد که این روابط، رابطه‌ای سطحی و مقطعی نبوده و روابطی عمیق و پایدار است.

سفیر ایران با اشاره به جایگاه ویژه شیخ احمد در تاریخ سیام گفت: او نمونه‌ای درخشان از حضور یک ایرانی در سطح عالی حکومتی تایلند است و اینکه خاندان بون‌ناک تا امروز نام و میراث او را زنده نگه داشته‌اند، خود گواهی بر استحکام این پیوند است.

وی تأکید کرد: جمهوری اسلامی ایران با تمام توان سیاسی، فرهنگی و پارلمانی آماده است از پروژه دهکده ایرانی و سایر طرح‌های مشترک در چارچوب جشن هفتادمین سال روابط دو کشور حمایت و دستگاه‌های ذی‌ربط ایرانی، از مجلس گرفته تا وزارتخانه‌های فرهنگی و علمی، این همکاری را فرصتی راهبردی برای تعمیق روابط میان دو ملت می‌دانند.

خاندان بون‌ناک؛ نماد زنده پیوندهای دیرین ایران و تایلند 

پس از آن، علی یزدی‌خواه، عضو مجلس شورای اسلامی ایران، خطاب به حاضران اظهار داشت: حضور در جمع خاندان بونناک و نمایندگان بنیاد شیخ احمد را افتخاری بزرگ می‌داند، زیرا آنان وارثان یک شجره‌نامه تاریخی و نگهبانان یک میراث مشترک ایرانی تایلندی هستند.

وی گفت: روابط ایران و تایلند، داستانی زنده است که نسل‌های پیاپی آن را با احترام و دوستی ادامه داده‌اند و چهارصد سال تاریخ مشترک ثابت کرده که پیوندهای واقعی بر پایه اعتماد و تعامل انسانی ماندگار و نه صرفاً بر پایه قراردادهای سیاسی است.

یزدی‌خواه با ابراز قدردانی ویژه از نگاه مثبت مردم تایلند نسبت به ایرانیان افزود: برای ملت ایران مایه مباهات است که در جامعه تایلند با احترام و مهربانی از ایرانیان یاد می‌شود و این سرمایه اجتماعی می‌تواند زمینه‌ساز گسترش همکاری‌های عمیق‌تر در حوزه‌های فرهنگ، آموزش، گردشگری و اقتصاد باشد.

وی  تأکید کرد: خاندان بون‌ناک نماد زنده پیوندهای دیرین ایران و تایلند و اگر امروز از پروژه دهکده ایرانی سخن می‌گوییم، در واقع گذشته مشترک را به زبان معماری، گردشگری و آموزش برای نسل جدید ترجمه می‌نماییم.

یزدی‌خواه در پایان سخنانش گفت: مجلس شورای اسلامی ایران و کمیسیون فرهنگی آمادگی دارند هرگونه قطعنامه حمایتی و سازوکار لازم را برای تسهیل این همکاری‌ها فراهم و امیدواریم که گروه دوستی پارلمانی ایران تایلند هر چه زودتر از هر دو سو فعال شده و به پل ارتباطی دائمی میان نمایندگان دو کشور تبدیل گردد.

آپایچیپ بون ناک، به‌عنوان نماینده خاندان بونناک و فردی که مأموریت رسمی خود را به‌تازگی در تهران آغاز کرده به بیان دیدگاه‌ها و مشاهدات خود پرداخت و توضیح داد: از ماه اوت ۲۰۲۵ در تهران مستقر شده و پیش از آن، پس از دیدار با سفیر ایران و رایزن فرهنگی در بانکوک، به این جمع‌بندی رسیده که تایلند می‌تواند از تجربه‌های ایران در حوزه‌های اداره کشور، سیاست‌گذاری اجتماعی، فرهنگ و مدیریت شهری بهره‌مند گردد.

وی گفت: در تهران با یکی از مدیران وزارت امور خارجه ایران، دیدار داشته و در آن دیدار دو طرف بر ضرورت تدوین «نقشه‌راه همکاری ۳ تا ۵ ساله» برای مدیران دو کشور تأکید کرده‌ و نقشه‌راهی که در آن، همه بازیگران اعم از دولت و بخش خصوصی گرفته تا جامعه مدنی و حتی شرکت هواپیمایی ماهان  نقش روشن و مشخص داشته باشند تا همکاری‌ها از سطح شعار فراتر رفته و وارد مرحله اقدام عملی و قابل سنجش شود.

آپایچیپ ادامه داد: اگرچه همکاری با ایران با محدودیت‌هایی در سطح ساختار و زمینه‌های بین‌المللی روبه‌رو است، اما همین محدودیت‌ها می‌تواند به فرصتی برای طراحی روش‌ها و مدل‌های نو تبدیل شود؛ روش‌هایی که نه‌تنها برای ایران و تایلند، بلکه برای سایر کشورها نیز الهام‌بخش خواهد بود. که یکی از نقاط آغاز مهم را احیای "انجمن دوستی مردم تایلند و مردم ایران" است که در گذشته وجود داشته اما اکنون تا حد زیادی غیرفعال شده است.

انجمن دوستی ایران و تایلند؛ بستر مشترک پژوهش 

وی یادآور شد: در گذشته انجمن دوستی تایلند-ایران با فشار و پیگیری سفیران وقت ایران و شخصیت‌هایی مانند آقای پاک آیین فعال بوده، ولی امروز بسیاری از اعضای قدیمی یا درگذشته‌اند یا از عرصه فعالیت کنار رفته‌اند؛ با این حال، اگر اساسنامه انجمن اصلاح و هیئت‌مدیره جدید تعیین شود، می‌توان این انجمن را از نظر حقوقی و عملیاتی احیا کرد.

آپایچیپ همچنین به علاقه روزافزون مردم تهران به غذاهای تایلندی و امکان‌های همکاری در حوزه تجارت و سرمایه‌گذاری اشاره کرد و گفت: وجود یک انجمن دوستی فعال، می‌تواند بستری برای شروع همکاری‌ها در قالب مطالعه، پژوهش و پروژه‌های مشترک باشد و نتایج آن در نقشه‌راه همکاری ۳–۵ ساله گنجانده شود.

وی تصریح کرد: طرف ایرانی اعلام کرده که اگر پیشنهاد برگزاری دوباره جشنواره یا برنامه‌های مشابه مطرح شود و هماهنگی لازم از پیش با شهرداری تهران و وزارت میراث فرهنگی و گردشگری ایران انجام گیرد، امکان برگزاری جشن هفتادهمین سالگرد دوکشور در سال جاری یا اوایل سال آینده وجود خواهد داشت و نیازی نیست این فرصت تا سال‌های بعد به تعویق بیافتد.

آپایچیپ در ادامه به بُعد امنیتی و منطقه‌ای نیز اشاره کرد و گفت: در مدت اقامت خود در تهران، در جلسات تحلیلی مقامات ایرانی درباره تحولات منطقه شرکت کرده و دریافته است که ایران، برخلاف برخی روایت‌ها، در بسیاری از موارد نه آغازگر، بلکه طرفی بوده که مورد حمله قرار گرفته و پس از چندین دور گفت‌وگو و مذاکره، ناگزیر به واکنش شده است.

وی در بخش دیگری از سخنان خود تأکید کرد : در نگاه شخصی‌ام، ایران نمونه‌ای مهم برای مطالعه "نقاط قوت در حوزه سیاست، حکومت و نظام گزینش نخبگان" است؛ نظامی که تلاش دارد اخلاق، تخصص و تعهد را با یکدیگر پیوند دهد و این امر می‌تواند برای سیاست‌گذاران تایلندی که به‌دنبال مدل‌های نو برای بهبود کیفیت زندگی مردم هستند، الهام‌بخش باشد.

آپایچیپ با اشاره به تجربه حدود سه ماه زندگی در تهران گفت :  به‌وضوح دیده است مردم ایران با عزت و کرامت زندگی می‌کنند واگرچه سطح درآمد اسمی در برخی حوزه‌ها بالا نیست، اما ساختار اجتماعی به گونه‌ای است که بسیاری از خانواده‌ها می‌توانند با تکیه بر همبستگی اجتماعی، نظام حمایتی و صرفه‌جویی، زندگی آبرومندانه‌ای داشته باشند.

ارتشبد تاتتیا بو‌نناک گفت: یکی از ویژگی‌های مهم و کم‌تر شناخته‌شده در تاریخ پیوندهای ایران و تایلند، چگونگی تداوم تبار شیخ احمد در جامعه سیام است؛ تباری که در گذر زمان به دو شاخه‌ی مجزا اما مکمل تقسیم شده و هر دو شاخه نقش برجسته‌ای در ساختار سیاسی و اجتماعی تایلند ایفا کرده‌اند.

وی توضیح داد : نخستین شاخه، یعنی خاندان بون‌ناک، در روند طبیعی ادغام فرهنگی، به آیین بودایی گرویده‌اند و بعدها به یکی از پُرنفوذترین خاندان‌های سیاسی در پادشاهی سیام تبدیل شده‌اند؛ خاندان بونناک در دوره‌های مختلف افرادی را در مقام‌های بسیار عالی همچون وزیر اعظم، فرماندار، و مقامات عالی نظامی و دیوانی به کشور معرفی و نام آنان در بسیاری از اسناد تاریخی به عنوان ستون‌های دولت سیام ثبت شده است.

ارتشبد تاتتیا بو‌نناک بیان کرد: سلسله‌ی مسلمانِ شیخ احمد چولا، با حفظ ریشه‌های ایرانی-اسلامی خود، در طول نسل‌ها وظایف مهم مذهبی و اجتماعی را بر عهده داشته‌ و این شاخه از نوادگان شیخ احمد، نقش اساسی در ساختار قضات شرعی، رهبری دینی جامعه مسلمانان، مدیریت مساجد، و پیوند میان دولت مرکزی و جوامع مسلمان محلی داشته وبسیاری از آنان هنوز هم نام خانوادگی "چولا" را با افتخار حفظ و جایگاهشان در جامعه تایلندی مثال‌زدنی است.

وی در ادامه یادآور شد که در میان نسل‌های امروز از هر دو شاخه، هنوز هم دانشمندان، مقامات عالی‌رتبه، فرمانداران، سیاستمداران، قضات و دانشگاهیان برجسته حضور دارند و این استمرار نقش‌آفرینی نشان می‌دهد که میراث شیخ احمد صرفاً بخشی از تاریخ گذشته نیست، بلکه یک میراث زنده است که همچنان در جریان‌های اداری و فرهنگی کشور دیده می‌شود.

ارتشبد تاتتیا بو‌نناک افزود: شناخت دقیق این دو شاخه، برای طراحی پروژه "دهکده ایرانی" اهمیت فراوان دارد؛ زیرا این پروژه باید بازتاب‌دهنده‌ی هر دو بُعد میراث شیخ احمد و هم میراث ایرانی–اسلامی و هم میراث فرهنگی-اداری خاندان بون‌ناک باشد تا بتواند تصویری کامل‌تر از پیوندهای طولانی‌مدت ایران و تایلند ارائه دهد.

وی توضیح داد: در دوران گسترش پایتخت دوم سیام، لُبوبوری به مرکز مهم حکومتی تبدیل و در مجموعه‌های کاخ سلطنتی این شهر، شیوه‌های معماری و مهندسی الهام‌گرفته از ایران آشکار است؛ از جمله طرح‌گذاری حیاط‌ها، مسیرهای آبرسانی و استفاده از تکنیک‌های تهویه طبیعی که ایرانیان در آن مهارت ویژه‌ای داشتند.

ارتشبد تاتتیا بو‌نناک تأکید داشت: یکی از برجسته‌ترین میراث‌های ایرانی در لُبوبوری، کاربرد اصول قنات در سامانه‌های قدیمی مدیریت آب است که این شیوه که هزاران سال در ایران برای انتقال آب زیرزمینی و ایجاد پایداری در مناطق خشک به کار رفته، در برخی بخش‌های لُبوبوری و آیوتایا نیز دیده می‌شود. اگر می‌خواهیم تاریخ مشترک ایران و تایلند را به‌درستی بشناسیم، باید نقش مهندسان ایرانی را در شکل‌دهی به شهرهای باستانی سیام جدی بگیریم. قنات، پل‌ها، کاخ‌ها و سامانه‌های آب‌رسانی، آثار تاریخی و شواهد زنده‌ای از گفت‌وگوی فنی و فرهنگی میان دو تمدن‌اند.

در پایان نشست، رایزن فرهنگی کشورمان گفت: مایه خرسندی عمیق ماست که امروز نمایندگان خاندان بونناک، پژوهشگران تایلندی، اعضای بنیاد شیخ احمد و هیئت محترم پارلمانی ایران در یک سقف گرد هم آمده واین گفت‌وگوها سنگ‌بنای آینده‌ای روشن در همکاری‌های فرهنگی و تاریخی دو کشور است و از همه شما که با حضور و دیدگاه‌های ارزشمند خود به غنای این نشست افزودید، صمیمانه سپاسگزارم. امیدوارم این مسیر با همدلی و تلاش مشترک ادامه یابد.

نمایندگان ایرانی بار دیگر تأکید کردند که جمهوری اسلامی ایران از نظر سیاسی، فرهنگی، دانشگاهی و پارلمانی آمادگی کامل برای حمایت از همه پیشنهادهای مطرح‌شده در زمینه گسترش روابط با تایلند، به‌ویژه در چارچوب پروژه دهکده ایرانی و برنامه‌های هفتادمین سال روابط دیپلماتیک را دارد و این مقطع تاریخی را فرصتی ارزشمند برای آغاز فصل تازه‌ای از همکاری‌های عمیق و پایدار میان دو ملت می‌دانند.

روابط عمومی  و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی