دیدار با استاد اسلامشناسی در وین؛ روابط فرهنگی ایران و اتریش عمیقتر شد
وین - اتریش: دیدار و گفتوگوی رضا غلامی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اتریش با سارا کوهن از استادان مطالعات اسلامی و هنر و عرفان تطبیقی دانشگاه وین در محل رایزنی فرهنگی کشورمان برگزار شد.
در این دیدار، غلامی گزارشی از فعالیتهای رایزنی فرهنگی در چهار عرصه اصلی ایرانشناسی، معرفی فرهنگ، تمدن، هنر، ادبیات، فلسفه و عرفان ایرانی؛ گفتوگوی ادیان و فرهنگها؛ و آموزش زبان فارسی ارائه کرد.
وی تاکید کرد که سیاست رایزنی فرهنگی ایران در اتریش، «عمقبخشی به روابط دیرینه فرهنگی میان دو ملت ایران و اتریش» است و لازمه این کار «خارج ساختن فرهنگ از سیطره سیاست» و گشودن راهی پایدار برای همکاریهای فرهنگی اصیل است.
غلامی در ادامه با اشاره به جایگاه تاریخی و جمعیتی شیعیان در کشورهای مختلف، از جمله اتریش که برخی منابع شمار آنان را حدود هفتاد و پنج هزار نفر تخمین زدهاند، بر ضرورت گشودن باب شیعهشناسی در اتریش به عنوانجزئی ضروری از اسلامشناسی، تأکید کرد.
وی با یادآوری سابقه ارزشمند کوهن در تدریس و پژوهش در حوزه عرفان اسلامی، بهویژه مکتب اشراق و آراء سهروردی، از ایشان خواست تا در این مسیر، رایزنی فرهنگی را مورد مشورت و همراهی قرار دهد.
در پاسخ، سارا کوهن با ابراز خرسندی از آغاز ارتباط کاری با «خانه حکمت ایرانیان در وین»، بر اهمیت فوقالعاده ایجاد یک کرسی شیعهشناسی در کنار دپارتمانهای اسلامیشناسی در دانشگاههای اتریش از جنله دانشگاه وین، مهر تأیید گذاشت.
وی با اشاره به سابقه پژوهشهای دانشگاه وین درباره علویها و همچنین صوفیسم، تأکید کرد که شیعهشناسی جامع، تاکنون در دانشگاه وین شکل نگرفته است.
کوهن افزود: گرچه موانعی، بهویژه مسائل سیاسی و نیز اکثریت استادان اهل سنت در دانشگاه، وجود داشته و مانع توجه جدی به شیعهشناسی شده است، اما ورود به این عرصه از طریق همفکری با اساتید اسلامشناس،«نهتنها ناممکن نیست، بلکه در افق آینده قابل تحقق» است.
در این گفتوگو، مباحث تخصصی میان دکتر غلامی و پروفسور کوهن درباره مختصات عرفان شیعی و ارتباط عرفان شیعی و صوفیسم و همچنین آثار مرحوم هانری کوربن شکل گرفت. غلامی پیشنهاد کرد که برای برداشتن نخستین قدم عملی، یک کارگاه آموزشی درباره موضوع «نور در مکتب اشراق» با هدایت علمی پروفسور سارا کوهن و میزبانی خانه حکمت ایرانیان در وین برگزار شود.
کوهن با قدردانی از رایزنی فرهنگی برای برگزاری «سومین سمپوزیوم ایرانشناسی در اتریش» و تکریم پروفسور رودیگر لولکر، از اسلامشناسان برجسته اتریش، بر اهمیت تداوم این سمپوزیومها برای توسعه ایرانشناسی در اتریش تأکید کرد.
نگاهی به زندگینامه علمی و مجموعه آثار سارا کوهن
پروفسور سارا کوهن پژوهشگری میانرشتهای در حوزههای عرفان اسلامی، تاریخ هنر، انسانشناسی دینی و فرهنگ بصری است. او از معدود پژوهشگرانی است که توانسته میان «مطالعات دینی»، «تحلیل هنری» و «انسانشناسی» پیوندی خلاق و ساختارمند برقرار کند و عرفان اسلامی را نهفقط از منظر نظری، بلکه از زاویه مادیّت، آیین، تصویر و تجربه زیسته مطالعه کند.
تحصیلات و سیر علمی
کوهن تحصیلات خود را در ژاپن در حوزه هنر و باستانشناسی شرق دور آغاز کرد و همزمان در رشته اقتصاد کلان نیز آموزش دید. سپس در لندن به مطالعه تاریخ هنر اسلامی و آسیای مرکزی پرداخت و درباره برادریهای صوفی در آناتولی پژوهش کرد. او دکتری خود را در دانشگاه آزاد برلین دریافت کرد و رسالهاش درباره تحول و نمادشناسی «اژدها» در هنر اسلامی و مسیحیـشرقی بعدها به کتابی مرجع تبدیل شد.
تجربههای حرفهای
کوهن سالها در پروژههای بینالمللی مرتبط با میراث فرهنگی، موزهداری و میدانپژوهی فعالیت کرده و برای تحقیقات خود به خاورمیانه، بالکان، شبهقاره هند، آسیای مرکزی و مناطق دیگر سفر کرده است. او از سال ۲۰۱۷ مدرس مطالعات اسلامی در دانشگاه وین است و پروژههای متعددی را در حوزه عرفان و فرهنگ بصری هدایت میکند.
حوزههای اصلی پژوهش
● زیباییشناسی و فرهنگ مادی صوفیگری
● عرفان اسلامی و بازنمایی آن در هنر
● نقش زنان در جریانهای صوفی معاصر
● فرشتگان، خضر، الیاس و موجودات میانجی در ادیان
● آیینها، نمادها و مکانهای مقدس مشترک
● پیوند عرفان اسلامی با مسائل محیطزیستی
● تاریخ انتقال و دگردیسی نمادهای دینی در فرهنگهای مختلف
برخی آثار مهم (با ترجمه فارسی)
● پژوهش درباره تحول حافظه دینی در بالکان
● مطالعاتی درباره زیباییشناسی صوفی در هنر معاصر اروپا
● نقش زنان در طریقت اینایاتی و صوفیگری غربی
● مادیّت صوفی در نقاشی اسلامی
● کتاب «اژدها در هنر مسیحیـشرقی و اسلامی قرون میانه»
● پژوهش درباره نمادهای باستانی و دگردیسی آنها در ادیان
● تحقیق درباره بازنمایی فرشتگان در فرهنگ اسلامی
● مطالعات جنسیتی در عرفان معاصر
● بررسی آیینها و نمادهای بکتاشیها
● پژوهش درباره مکانهای منسوب به ساری سالتوغ در اروپای شرقی
● مطالعات میدانی درباره صوفیان معاصر بالکان
● ردپای مادی عرفان در مجارستان عثمانی
● مطالعاتی درباره اکولوژی معنوی صوفی و حفاظت از حیوانات
● تحقیق درباره نقش دیدار خضر و الیاس در فرهنگ دینی بالکان
● پژوهش درباره سنت خلوت در میان نخستین طریقت خلوتیه
● بررسی رهبری زنان در طریقت بکتاشی
روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
