در این نشست، راهکارهای توسعه و گسترش زبان فارسی در پاکستان، مسائل آموزشی، تأمین منابع و مشکلات مطرح شد.

اصغر مسعودی مسئول خانه فرهنگ ایران در لاهور با اشاره به اهمیت زبان فارسی در پاکستان، به بند ۲۲ تفاهمنامه برنامه مبادلات فرهنگی و هنری، گردشگری، علمی، آموزشی و فنی، بهداشتی، امور جوانان و خانواده رسانه‌ای و ورزشی بین دولت جمهوری اسلامی ایران و دولت جمهوری پاکستان اشاره کرد.

وی افزود: وزارت علوم تحقیقات و تکنولوژی جمهوری اسلامی ایران و بنیاد سعدی هر یک به نوبه خود برای تقویت و گسترش زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌ها و مراکز آموزشی جمهوری اسلامی پاکستان از طریق اعزام استاد و مربیان زبان فارسی، برگزاری دوره‌های دانش افزایی و دوره‌های آموزش زبان فارسی، کارگاه‌های آموزشی، تامین منابع آموزشی و نرم افزارهای آموزش زبان فارسی مورد نیاز و اتاق‌های ایران در دانشگاه و مراکز آموزشی و اعطای بورسیه تحصیلی آمادگی خود را اعلام می‌کند.

وحیدالزمان طارق استاد زبان فارسی در لاهور اظهار داشت: دیوان شعر من به زبان فارسی که اخیراً منتشر و روانه بازار شده بود، چند نسخه از آن را به وابستگی فرهنگی ایران تقدیم کردم. یکی از این نسخه‌ها به دفتر مقام معظم رهبری رسید و در پاسخ، نامه‌ای از بخش بین‌الملل آن مجموعه دریافت کردم که در آن از این اثر تقدیر شده بود. این امر برای بنده مایه افتخار فراوان است که مورد تحسین رهبر معظم انقلاب اسلامی قرار گرفتم.

وی ابراز داشت: من همواره در جهت ترویج زبان فارسی کوشیده‌ام، می‌کوشم و خواهم کوشید. حتی خارج از محیط دانشگاه و دانشکده نیز کلاس‌های آزاد برگزار می‌کنم که علاقه‌مندان با شور و شوق در آن‌ها شرکت می‌کنند. این برای ما افتخاری بزرگ است. فارسی زبانی زنده بوده، هست و خواهد بود.

وحیدالزمان طارق پیشنهاد کرد که در خانه فرهنگ، روزنامه‌ها و مجلات فارسی برای استفاده علاقه‌مندان به زبان فارسی وجود داشته باشد.

اقبال شاهد استاد زبان و ادبیات فارسی دانشگاه GC لاهور گفت: برای استادانی که در حوزهه ادبیات فارسی تدریس می‌کنند، فرصت‌هایی برای سفر به ایران فراهم شود تا بتوانند از نزدیک با فارسی زبانان ارتباط داشته، آن را بهتر بشنوند و درک کنند. این تجربه می‌تواند تأثیر بسزایی در ارتقای مهارت‌های زبانی و آموزشی ایشان داشته باشد.

مزمل استاد ادبیات فارسی در دانشگاه تاون‌شیپ لاهور همچنین، گفت: پیشنهاد می‌شود کنفرانس سالانه‌ای به نام کنفرانس فارسی در سطح لاهور برگزار ‌شود و همه اساتید زبان فارسی دعوت شوند.

فاطمه فیاض استاد ادبیات فارسی در دانشگاه لمز تأکید داشت: دانشجویان ما مشتاق‌ هستند به ایران سفر کنند تا زبان فارسی را حضوری بیاموزند و در دوره‌های آموزشی آن‌جا شرکت کنند. همچنین در ایران دانشجویانی هستند که علاقه‌مند به یادگیری زبان اردو هستند. اگر امکان آن باشد که این دانشجویان برای یادگیری اردو به پاکستان بیایند، یا در غیر این صورت استادان متخصص زبان اردو از پاکستان به ایران اعزام شوند، بسیار مفید خواهد بود.

وی گفت: می‌توان استادان زبان فارسی را به پاکستان دعوت کرد تا به آموزش دانشجویان علاقه‌مند بپردازند. این تبادل علمی و زبانی می‌تواند بسیار ثمربخش و سودمند واقع شود.

در ادامه، عظمی زرّین استاد زبان و ادبیات فارسی در  دانشگاه پنجاب افزود: در دانشگاه ما، دانشجویان بسیاری علاقه‌مند به انتخاب زبان فارسی‌اند، اما در سیستم آموزشی جدید، انتخاب درس اختیاری فارسی محدود شده است. در گذشته، دانشجویان از رشته‌های مختلف می‌توانستند واحدهایی در زبان فارسی بگذرانند، اما اکنون فقط دانشجویان گروه خاصی چنین امکانی دارند.

وی گفت: پیشنهاد من این است که رایزنی فرهنگی ایران با وزارت آموزش عالی پاکستان ارتباط برقرار کند تا زبان فارسی دوباره در فهرست دروس عمومی و آزاد گنجانده شود. در این صورت، علاقه‌مندان از رشته‌های مختلف مانند تاریخ، فلسفه و مطالعات اسلامی نیز می‌توانند به یادگیری فارسی بپردازند.

توفیق احمد انصاری استاد بازنشسته زبان فارسی و پژوهشگر ادبی اظهار داشت: من سال‌ها در دانشگاه پنجاب و دیگر مراکز آموزشی به تدریس فارسی مشغول بوده‌ام. اگر خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران بتواند مجموعه‌ای از کتاب‌های آموزشی مدرن، همراه با فایل‌های صوتی و تصویری فراهم کند، این می‌تواند انگیزه تازه‌ای در میان دانشجویان ایجاد کند.

وی ادامه داد: ما استادان پاکستانی وظیفه داریم این میراث مشترک را زنده نگه داریم، اما نیاز به پشتیبانی فرهنگی و علمی از سوی جمهوری اسلامی ایران داریم.

خانم عنبرینه ارم استاد یار دانشکده بانوان لاهور در این نشست، گفت: ما در پاکستان با سه گروه از علاقه‌مندان به زبان فارسی مواجهیم. گروه نخست دانشجویانی‌اند که در مدارس خصوصی درس خوانده‌اند و آشنایی اولیه‌ای با زبان انگلیسی دارند؛ این دسته، انگیزه و توانایی بالاتری در یادگیری زبان‌های خارجی دارند. گروه دوم، دانشجویانی هستند که از مدارس دولتی می‌آیند و سطح زبان انگلیسی آن‌ها پایین‌تر است و به همین دلیل، در یادگیری فارسی نیز با دشواری بیشتری روبه‌رو می‌شوند. گروه سوم، دانشجویان حافظ قرآن یا طلاب مدارس دینی‌اند که اگرچه با واژگان عربی آشنا هستند، اما از نظر دستور زبان و کاربرد روزمره، نیاز به آموزش پایه‌ای دارند.

وی بیان کرد: بنابراین لازم است که در طراحی برنامه‌های آموزشی، به تفاوت‌های این سه گروه توجه شود. همچنین پیشنهاد می‌کنم که استادان زبان فارسی در لاهور با هماهنگی خانه فرهنگ جمهوری اسلامی ایران، گروهی تشکیل دهند تا در زمینه‌های آموزش، پژوهش و برگزاری نشست‌ها همکاری نزدیک‌تری داشته باشند. چنین هم‌افزایی می‌تواند نقش مؤثری در گسترش زبان فارسی در پاکستان ایفا کند.

سید انوارالحسن شیرازی استاد زبان فارسی در دانشکده اسلامیه راه آهن لاهور تصریح کرد: در گذشته، زبان فارسی در پاکستان، زبان نخبگان، علما و اهل قلم بود. اکنون لازم است با روش‌های نوین و رسانه‌ای، جذابیت آن را برای نسل جدید احیا کنیم. در این راستا، برگزاری کارگاه‌های آموزشی، مسابقات شعرخوانی و انتشار محتوا در شبکه‌های اجتماعی به زبان‌های فارسی و اردو می‌تواند بسیار مؤثر باشد.

وی افزود: از سوی دیگر، باید میان دانشگاه‌های ایران و پاکستان، برنامه‌های تبادل دانشجو و استاد فعال‌تر شود تا این ارتباط علمی استمرار یابد.

مجید مشکی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اسلام‌آباد نیز در پایان سخنان خود، گفت: عشق شما به زبان فارسی عشقی مثال‌زدنی است و از شما برای ترویج زبان خودتان که فارسی است، تشکر می‌کنم. عشق به زبان فارسی در وجود شما شکوفا شده است.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی