در این نشست ادبی نناد میلووشویج رئیس انجمن ادبی و شاعر، خانم عمرا خلیلویچ ایرانشناس، نویسنده  و استاد زبان فارسی، پتار یاناچکویچ مترجم زبان فارسی، امیر پورپزشک رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران و امیرعلی نتاج دانشجوی ایرانی، درباره این دو شخصیت ادبی سخنرانی کردند.

خوانش بسیار زیبای اشعار حافظ و مولانا توسط خانم زهرا علیدوستی دانشجوی ایرانی و ترجمه روان به صربی توسط امیر علی نتاج مورد توجه و استقبال حاضران قرار گرفت.

نناد میلوشویچ رئیس انجمن ادبی صربستان در نشست ادبی بزرگداشت حافظ و مولانا گفت: ما وارثان سنت بزرگ شعر فارسی هستیم و همان‌طور که می‌بینم، این سنت هنوز زنده و شناخته‌شده باقی مانده است. ترجمه‌ها و آثار دیگر نیز این حقیقت را تأیید می‌کنند.

وی افزود: این شعر جایگاه خود را در مجموعه‌های ما دارد، اما نه به اندازه‌ای که شایسته‌ی آن است؛ در حالیکه واقعاً سزاوار توجه فراوان است، زیرا به‌طرز شگفت‌انگیزی مدرن و روزآمد باقی مانده است. آموزه‌های عرفانی مولوی شاید همیشه برای همگان آسان نباشد، اما پیام او جهانی است و با هر انسانی ارتباط می‌گیرد.

رئیس انجمن ادبی صربستان مطرح کرد: ادبیات فارسی هنوز زنده و معاصر است. امروز، پس از هفت یا هشت قرن، می‌بینیم که همچنان زنده و تأثیرگذار باقی مانده است.

پورپزشک رایزن فرهنگی کشورمان در سخنانی، گفت: حافظ و مولانا در فرهنگ ایران جایگاهی جاودانه دارند و آثارشان نه تنها یک اثر ادبی، بلکه بخشی از هویت مردم ایران است.

وی نظر برخی از بزرگان ادبیات جهان از گوته تا امرسون و فیتزجرالد و نیچه را درباره حافظ مورد اشاره قرار داد و ویژگی های شعر حافظ را تشریح کرد.

وی در این زمینه به چندلایگی معانی غزل‌های حاغظ، موسیقی دلنشین و آهنگین بودن، پیوند عشق زمینی و عشق الهی و استفاده از زبان عشق انسانی برای بیان حقیقت‌های عمیق عرفانی و الهی، نقد اجتماعی زمانه خود و تصویرپردازی خیال‌انگیز در اشعار اشاره کرد و اظهار داشت: حافظ شاعری است که نه تنها در روزگار خود برای همه اعصار طرحی نو درانداخت.

اشعار حافظ بر ادبیات هند، عربی و عثمانی نیز تأثیر عمیقی گذاشت 

خانم عمرا خلیلویچ ایرانشناس صربی در مقاله خود با عنوان «حقیقت در ادبیات و شعر سنتی فارسی با تأکید بر اندیشه‌های مولانا و حافظ» گفت: در شعر عرفانی فارسی، حقیقت نه امری ایستا، استاتیک، نهایی و تمام شده، بلکه واقعیتی زنده، سیال و فراگیر است.

وی ادامه داد: از خلال تحلیل برخی ابیات و اندیشه‌های مولانا و حافظ نشان داده شد که آن‌ها علی رغم استفاده از قوه خیال و مفاهیم استعاری و سمبولیک، به هیچ عنوان از حقیقت فاصله نمی‌گیرند. شاعر در اندیشه ی آن‌ها مجرای دم الهی است و بر همین اساس، سنت ادبی و شعر عرفانی فارسی همان آرمانی از شعر را محقق می سازد که افلاطون، پیندار و سیسرون همیشه رویای آن را در سر داشتند؛ شعری که در عین الهی بودن صرفاً از مجرای اندیشه شاعر عبور کند؛ شعری که در عین مفاهیم عاطفی و شاعرانه محتوایی کاملاً حقیقی و جان بخش را عطا کند و این به معنای پیوند الهام الهی و شناخت حقیقی انسان، یا پیوند شور و خرد است. جناب مولوی با نماد نی و جناب حافظ با تصویرهای سمبولیک می و عشق، شعر را راهی برای خودشناسی ربانی می‌دانند.

این ایرانشناس صربی گفت: در میراث ادبی عرفانی فارسی، حقیقت و خیال و مفاهیم استعاری در عمیق ترین سطح خود در هم می آمیزند و فضایی شاعرانه می‌آفرینند که در آن هر بیت و هر کلمه انعکاس خاصی از حقیقت ناب الهی است و بدون در نظر گرفتن این انتساب همیشگی شعر عارفانه فارسی به حقیقت الهی، نمادها و استعاره‌ها و سبمل‌های به کار رفته در ابیات آن‌ها به هیچ عنوان امکان تفسیر صحیح پیدا نخواهند کرد.

پتار یاناچکویچ مترجم آثار ادبی از فارسی نیز در سخنانش گفت: خواجه شمس‌الدین محمد حافظ شیرازی (۱۳۱۵-۱۳۸۹) یکی از بزرگ‌ترین شاعران فارسی‌زبان است که غزل فارسی را به اوج کمال رساند. حافظ در جوانی نانوا و کاتب بود و سپس به دانش‌آموختن و حفظ قرآن پرداخت.

وی تأکید کرد: فلسفه حافظ را می‌توان با مفهوم «رندی» توصیف کرد که نشان‌دهنده انسانی کامل، متعادل و دور از ریا و تعصب است. او توانست فرهنگ باستانی ایران را با فرهنگ اسلامی، فلسفه و عرفان درهم آمیزد و در شعر خود متبلور سازد.

پتار یاناچکویچ افزود: حافظ نه تنها بر شاعران ایرانی بلکه بر ادبیات هند، عربی و عثمانی نیز تأثیر عمیقی گذاشت. شعر او سرشار از خوش‌بینی و دعوت به شادی است و در ایران، حافظ به‌عنوان شاعری شناخته می‌شود که می‌تواند در رفع اندوه و افسردگی یاری‌رسان باشد.

امیرعلی قاسم نتاج دانشجوی ایرانی اظهار داشت: امروز که روز حافظ را گرامی می‌داریم، در واقع ارزش‌هایی را جشن می‌گیریم که میان همه انسان‌ها مشترک است: عشق، صلح و تفاهم. باور دارم همین ارزش‌هاست که ایران و صربستان را به هم نزدیک می‌کند.