مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگها تنها مرجع رسمی ج.ا. ایران در عرصه گفتوگوی دینی و فرهنگی است که زمینة تعمیق و اعتلای تفاهم، همزیستی و همکاری میان جوامع و نهادهای دینی و فرهنگی در سطح ملی و بینالمللی را از طریق گفتگو و تعاملات بینالادیانی و میانفرهنگی _ به مثابه بخشی از دیپلماسی فرهنگی نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران _فراهم میآورد.
مهمترین اهداف مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگ ها
ایجاد زمینه شناخت و تعارف مبانی دینی ادیان، مکاتب، مذاهب و تمدّن‌ها و امکان شناخت و دریافت جریانات جدید دینی
بهره‌برداری از توان‌ها و استعدادهای بالقوه و بالفعل جامعه ادیان در عرصة بینالملل
ارتقاء و بسط دانش و آگاهی نسبت به ادیان و مکاتب در نسل جوان، دانشجویان، طلاب و محققین حوزه و دانشگاه و امکان آموزش نیروی انسانی کارآمد در کشور
ایجاد تفاهم و رفع سوءتفاهمات، قضاوت‌ها، پیش‌داوریها و ذهنیت‌های منفی تاریخی از اسلام و جامعه اسلامی در اذهان رهبران و پیروان ادیان
ایجاد اتحاد و همبستگی دینی در میان رهبران و پیروان ادیان الهی جهت رویارویی جمعی با بحران‌های معنوی و سیاسی جهان
ایجاد زمینه همکاری و همفکری با نهادها و شخصیتهای دینی در عرصه جهانی جهت طرح عنصر دین در گستره جهان به منظور تثبیت مبانی ارزشی، اعتقادی و اخلاقی
انجام گفتگو به منظور تأمین حقوق ادیان، نهادها، شخصیتها و اقلیت‌های دینی در جوامع بشری و نیز در نهادها و جریانات حقوقی و قانون‌گذاری بینالمللی و منطقه‌ای
انجام گفتگو به منظور دست‌یابی به عدالت و حقوق اجتماعی پیروان ادیان و همچنین فراهم آوردن زندگی مسالمت‌آمیز پیروان ادیان در جهان.
انجام گفتگو به منظور دست‌یابی به صلح.
گسترش و تحکیم روابط با جوامع و پیروان ادیان، مذاهب رسمی و فرهنگ های منطقه‌ای داخل کشور
وظایف مرکز گفتوگویادیان و فرهنگ ها
سیاستگذاری، برنامه ریزی و برگزاری گفتگوها و ارتباطات دینی و فرهنگی با توجه به مقتضیات سیاسی، فرهنگی و علمی کشور و جهان.
همکاری، همفکری و مشارکت با سایر ادیان و فرهنگ ها در زمینه سیاسی و اجتماعی، ایجاد صلح و عدالت در قالب برگزاری نشست‌ها و اجلاسهای بینالمللی.
تحقیق، شناسایی و ایجاد ارتباط با مراکز و محافل ادیان جهانی و جوامع فرهنگی.
برنامهریزی علمی جهت برگزاری گفتگوهای دینی و فرهنگی.
تدوین و انتشار متون علمی نشست‌ها و گفتگوهای دینی و فرهنگی.
پژوهش در اعتقادات، فرهنگ و احکام ادیان و مذاهب غیراسلامی.
پاسخگویی به شبهات دینی که علیه مبانی اعتقادی، فقهی و اخلاقی دین اسلام مطرح میشود.
رفع سوء تفاهمات، قضاوت‌ها و ذهنیت‌های منفی تاریخی از اسلام و مسلمانان.
برقراری ارتباط با شخصیتها و نهادهای دینی و آیینی مراکز و مجامع علمی اعم از: مسیحی، یهودی، زرتشتی، هندوئیزم، بودیسم و ...
ایجاد زمینه شناخت و تعارف مبانی دینی ادیان و فرهنگ ها.
مطالعه جریانات دینی و مذهبی جدید و پیگیری ظهور و بروز آن.
مرکز گفتوگوی ادیان و فرهنگ ها در راستای برگزاری گفتگوها و به منظور حضور هر چه علمی ومؤثرتر در نشست‌ها، اقدام به تشکیل گروه‌های علمی ادیان ابراهیمی و ادیان شرقی نموده است. همچنین شورایی با عنوان "شورای سیاستگذاری و هماهنگی گفتگوی ادیان" که با حضور ریاست سازمان و جمعی از صاحب نظران حوزه‌های گفتگوی دینی و فرهنگی هردو ماه یکبار، برای تعیین و تصویب سیاست‌های کلان مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها تشکیل میشود
اهم اهداف و وظائف شورای سیاستگذاری :
اهتمام به توسعه گفتگوی دینی و بهرهگیری از ظرفیت آن برای تقویت جایگاه اسلام و تشیع و موقعیت جمهوری اسلامی ایران در عرصه بینالملل.
ترسیم افقی روشن در مسیر گفتگو با پیروان ادیان و آئینها.
سیاستگذاری، هدایت، نظارت و تجمیع تمامی امکانات و ظرفیتهای نهادهای فعال دولتی و غیردولتی در زمینه گفتگوی دینی در داخل و خارج از کشور.
نظارت عالی بر اجرای منظم و منسجم گفتگوها در عرصه بینالملل.
فعالیتهای مرکز :
الف – گفتوگوهای دینی:
همواره گفتگوهای دینی با هر یک از ادیان با بالاترین مرجع و شخصیت حقوقی و حقیقی تنظیم و اجرایی می گردد از جمله:
کلیسای کاتولیک واتیکان به رهبری پاپ، (۱۱دور گفتگو)
کلیسای کاتولیک اتریش (۷ دور گفتگو)
کنفرانس اسقفان کاتولیک سوئیس (۶ دور گفتگو)
کنفرانس اسقفان کاتولیک فیلیپین ( ۸ دور گفتگو)
مسیحیان کاتولیک آلمان با آکادمی کاتولیک آلمان (۱ دور گفتگو)
اندیشمندان کاتولیک اسلونی با دانشگاه علوم دینی لوبلیانا (۴ دور گفتگو)
اندیشمندان کاتولیک فرانسه با رئیس دانشگاه های کاتولیک پاریس(۱ دور گفتگو)
کلیسای ارتدکس روسیه (۱۱ دور گفتگو)
کلیسای ارتدکس یونان (۸ دور گفتگو)
کلیسای ارامنه حوزه سیلیسی (۱۱ دور گفتگو)
شورای جهانی کلیساها (۱۰ دور گفتگو)
کلیسای ارتدکس گرجستان
کنفرانس ادیان برای صلح کره جنوبی به عنوان مهمترین نهاد جمع الادیانی در کره جنوبی(۷ دور گفتگو)
گفتگو با هندوئیزم ( دو دور گفتگو)
گفتگو با بودیزم (۷ دور گفتگو)
برگزاری گفتگو با آئین شینتوئیزم ژاپن ( ۱ دور)
برگزاری گفتگو با آئین دائوئیزم چین ( ۲ دور)
لازم به ذکر است در طول سه دهه از فعالیتهای مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگ ها و برگزاری قریب به یکصد دور گفتگوی دینی با ادیان مختلف، در مجموع بیش از یکهزار و دویست نفر از شخصیتهای دینی، اندیشمندان مذهبی و متفکرین الهیات کشورهای مختلف فرصت تعامل و تبادل اندیشه و افکار با یکدیگر را پیدا نمودند و مقالههای علمی ایشان یا منتشر گردیده و یا در دست انتشار است.
ب- شرکت در اجلاسها، سمینارها و کنفرانسهای جهانی گفتوگوهای دینی
شرکت در اجلاس سالانه گفتگوی تمدنهای رودس یونان (۵ دور)
شرکت در اجلاس دورهای مجمع ادیان برای صلح (۵ بار)
حضور و مشارکت درجلسات دبیرخانه و کارگروهها" کنگرة رهبران ادیان جهانی و سنتی قزاقستان" (۱۸ جلسه کارگروه) اجلاس رهبران (۶ بار)
شرکت دراجلاس شورای رهبران دینی آذربایجان(۲بار)
ارتباطات مرکز گفتگوی ادیان و فرهنگها با مجامع دینی گرجستان و کشورهای اکراین، آمریکا، کانادا، آفریقای جنوبی، سریلانکا، تایلند، تونس، کرواسی، هندوستان، یونان، استرالیا، خلق چین، ژاپن، بنگلادش، ایتالیا، کویت، کره جنوبی، جمهوری آذربایجان، لهستان، سوئیس، قبرس، غنا، فرانسه، بلغارستان، زیمبابوه و .....
ج- انتشارات
انتشار فصلنامه گفتگو به زبان های فارسی و انگلیسی.
تهیه و انتشار کتاب فاخر و مصور " همزیستی ادیان در ایران " به زبان انگلیسی.
انتشار مجموعه مقالات گفتگوهای دینی.
د: سایر فعالیت ها
برگزاری چندین دور نمایشگاه عکس گفتوگوی ادیان.
برگزاری دیدارهای دوجانبه با شخصیتهای ادیانی داخل و خارج از کشور.
برگزاری اجلاسهای داخلی با موضوعات وحدت دینی در داخل کشور با حضور پیروان ادیان در ایران
تنظیم دیدار شخصیتها و رهبران ادیانی با مقامات عالی کشور.
تنظیم بازدید هیاتها و شخصیتهای ادیانی خارجی از استانهای مختلف کشور.
انتشار پیام و اعلام مواضع در وقایع و مناسبتهای مهم ادیانی بین المللی.
