این مجمع که با شعار «گفت‌وگوی ادیان: هم‌افزایی برای آینده» برگزار شد، رهبران معنوی، سیاستمداران، کارشناسان و نمایندگان سازمان‌های بین‌المللی از ده‌ها کشور را گردهم آورد.

تمامی توصیه‌های رهبران معنوی که در این کنگره گرد هم آمدند، در اعلامیه صلح آستانه 2025 میلادی منعکس شده است. متن اعلامیه توسط جورج یاکوب کوواکادو، رئیس بخش گفت‌وگوی بین ادیان واتیکان،  قرائت شد.

جمهوری اسلامی ایران با مشارکت فعال هیأت عالی‌رتبه اعزامی، ضمن تبیین دیدگاه‌های خود درباره اهمیت گفت‌وگو و هم‌افزایی بین ادیان، نقش مؤثری در شکل‌گیری محتوای کنگره و پیشبرد اهداف مشترک ایفا کرد. این حضور بیانگر اهتمام جمهوری اسلامی ایران به توسعه گفت‌وگوی ادیان و فرهنگ‌ها در سطح جهانی و تقویت همکاری‌های بین‌المللی در راستای صلح، عدالت و معنویت است.

بر اساس اسناد و مصوبات این کنگره، به ویژه بندهای مرتبط با ایجاد مراکز علمی– فرهنگی و تقویت نقش جوانان در فرآیند گفت‌وگو، فرصت‌های تازه‌ای برای توسعه همکاری‌های فرهنگی و معنوی میان جمهوری اسلامی ایران و جمهوری قزاقستان و دیگر کشورها فراهم خواهد شد.

این کنگره با تصویب اعلامیه‌ای جامع، بار دیگر نشان داد که پیوند معنویت و عقلانیت می‌تواند پایه‌گذار نظمی عادلانه‌تر و انسانی‌تر در عرصه جهانی باشد؛ نظمی که جمهوری اسلامی ایران همواره بر آن تأکید داشته و از آن حمایت می‌کند.

اهمیت هم‌افزایی بین دانش علمی و مذهبی برای درک بیشتر پتانسیل دیپلماسی معنوی

قاسم جومارت توکایف، رئیس جمهور قزاقستان در سخنرانی اختتامیه هشتمین کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی در آستانه از همه شرکت کنندگان کنگره خواستار ترویج ایده‌های این بیانیه به طور فعال شد و بر اهمیت حفاظت از اماکن مذهبی برای حفظ حافظه تاریخی، تنوع فرهنگی و میراث معنوی بشریت تأکید کرد و گفت: برگزاری چنین رویدادی در قزاقستان، اهمیت بالای منطقه آسیای مرکزی را در این زمینه نشان می‌دهد. مجمع رهبران مذهبی جوان نشان داد که نسل جدید برای حفظ تداوم و ادامه مسیر گفت‌وگو و درک متقابل تلاش می‌کند. این بدان معناست که صلح آینده‌ای دارد.

وی افزود: میزگرد تخصصی، اهمیت هم‌افزایی بین دانش علمی و مذهبی را برای درک بیشتر پتانسیل دیپلماسی معنوی نشان داد. من معتقدم که تقویت این حوزه به عنوان یک مؤلفه اساسی همکاری‌های گسترده بین‌المللی ضروری است.

قاسم جومارت توکایف تأکید کرد: این کنگره ایده صدای واحد، بی‌طرف و غیرسیاسی رهبران مذهبی برای همزیستی مسالمت‌آمیز را مورد بحث قرار داد که می‌تواند سهم قابل توجهی در شکل‌گیری یک نظم جهانی جدید، پایدارتر و عادلانه‌تر داشته باشد.

به گفته وی، برای ترویج ایده‌های کنگره، رویدادهای متعددی با مشارکت شرکای بین‌المللی، جوانان، کارشناسان و سازمان‌های داوطلب برنامه‌ریزی شده است.

در سند نهایی کنگره که شامل ۳۴ بند است، آمده است: «ما به دبیرخانه کنگره توصیه می‌کنیم که یک مرکز بین‌المللی آنلاین برای دانش معنوی با کتابخانه‌ای الکترونیکی از متون و مطالب کنگره، ارائه‌های شرکت‌کنندگان و کارشناسان و همچنین پروژه‌های رسانه‌ای که منعکس‌کننده ایده‌ها و اهداف این انجمن هستند، ایجاد کند.»

این بیانیه که شامل نتیجه‌گیری‌های اصلی کنگره و ترسیم چشم‌اندازهایی برای کارهای آینده بود، توسط اکثریت نمایندگان کنگره تصویب شد و به گفته برگزار کنندگان، به مقامات، رهبران سیاسی و مذهبی در سراسر جهان، سازمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای، نهادهای جامعه مدنی و همچنین انجمن‌های مذهبی و کارشناسان برجسته ارسال می‌گردد. همچنین به عنوان یک سند رسمی در هشتادمین اجلاس مجمع عمومی سازمان ملل متحد توزیع خواهد شد.

اصول مندرج در این بیانیه می‌تواند در سطوح منطقه‌ای و بین‌المللی برای گنجاندن در تمام تصمیمات سیاسی، قانونگذاری، برنامه‌های آموزشی و رسانه‌ها در تمام کشورهای ذینفع منتشر شود.

این بیانیه همچنین شامل پیشنهادهایی برای زمان برگزاری کنگره نهم بعدی بود که قرار است در سال 2028 میلادی در شهر آستانه پایتخت قزاقستان، برگزار شود.

هشتمین کنگره رهبران ادیان جهانی و سنتی قزاقستان، بار دیگر جایگاه این رویداد بین‌المللی را به عنوان بستری مؤثر برای گفت‌وگوی میان‌فرهنگی و میان‌دینی تثبیت کرد. حضور رهبران مذهبی، سیاسی و فرهنگی از سراسر جهان و تصویب "اعلامیه آستانه 2025" میلادی نشان داد که دیپلماسی معنوی می‌تواند به عنوان مکملی برای روابط سیاسی و فرهنگی کشورها، راهی مطمئن در جهت صلح پایدار و همزیستی مسالمت‌آمیز فراهم آورد.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی