این مراسم با مشارکت رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه و با همکاری دانشگاه آنکارا، با حضور جمعی از اساتید برجسته فلسفه اسلامی، پژوهشگران، مترجمان، دانشجویان و علاقه‌مندان به فلسفه اسلامی برگزار شد.

دانشکده الهیات دانشگاه آنکارا، که یکی از معتبرترین مراکز علمی و آموزشی در حوزه علوم اسلامی، فلسفه و الهیات در ترکیه محسوب می‌شود، برای نخستین بار میزبان یک نشست علمی با موضوع فلسفه صدرایی بود.

این همکاری‌ علمی با ابتکار و برنامه‌ریزی رایزنی فرهنگی ایران در آنکارا شکل جدی‌تری به خود گرفته و با استقبال شایسته محافل علمی مواجه شده است.

در ابتدای نشست، نورالله یازار، معاون رئیس دانشکده الهیات، ضمن خیرمقدم به مهمانان و سخنرانان، از اهتمام رایزنی فرهنگی ایران برای برگزاری نشست‌های فلسفی و علمی در فضای دانشگاهی ترکیه قدردانی کرد.

وی با اشاره به سابقه دیرینه تعاملات فکری و دینی میان ملت‌های ایران و ترکیه، بر آمادگی کامل دانشکده الهیات برای تداوم این مسیر همکاری علمی با ایران تأکید نمود.

سید قاسم ناظمی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه به عنوان سخنران برنامه، به بیان دیدگاه‌های خود در خصوص جایگاه فلسفه اسلامی و اهمیت سنت صدرایی پرداخت. ناظمی فلسفه را میراثی فراملی و متعلق به بشریت دانست و با طرد نگاه‌های ناسیونالیستی در تملک این میراث، فلسفه را حاصل تجربه تاریخی، شهود و تبادل تمدنی میان ملت‌ها خواند.

وی با ذکر نمونه‌هایی از فلاسفه بزرگ جهان اسلام همچون فارابی، ابن‌سینا، سهروردی و ملاصدرا، نشان داد که سنت فلسفه اسلامی بنایی پیچیده و چندلایه است  که از منابع مختلفی تغذیه شده و با نبوغ متفکران برجسته اسلامی به اوج رسیده است.

ناظمی تأکید کرد که پس از قرون میانی و به‌ویژه با ظهور مدرنیته در غرب، جریان فلسفی در شرق دچار رکود شد. فلسفه اسلامی نیز به حاشیه رانده شد و تنها در برخی تلاش‌های فردی، رمقی از آن باقی ماند.

به گفته وی، یکی از نقاط عطف احیای فلسفه اسلامی، دهه‌های منتهی به پیروزی انقلاب اسلامی ایران بود که با ظهور چهره‌هایی چون علامه طباطبایی، علامه جعفری و امام خمینی، سنت فلسفی اسلامی جانی تازه گرفت. پس از انقلاب، با استقرار گفتمان بازگشت به هویت اسلامی-ایرانی، توجه به حکمت، فلسفه و علوم انسانی اسلامی به‌طور جدی در دستور کار نهادهای فرهنگی، دانشگاهی و حوزوی قرار گرفت.

وی با اشاره به پروژه علمی و سنگین ترجمه مجموعه آثار ملاصدرا به زبان ترکی، آن را تلاشی سترگ در مسیر ترویج میراث فلسفی اسلام دانست و افزود: این‌گونه اقدامات علاوه بر توسعه مطالعات تطبیقی، زمینه‌ای برای درک متقابل فرهنگی و فکری بین دو ملت فراهم می‌آورد.

ناظمی تأکید کرد که همان‌گونه که نیازمند خواندن دکارت، کانت و هابرماس هستیم، باید به سهروردی، ملاصدرا، فارابی و علامه طباطبایی نیز به‌عنوان منابع اصیل تفکر شرقی رجوع کنیم.

پس از او، مفید سلیم ساروهان، از اعضای هیأت علمی دانشکده ادبیات و مدیر گروه فلسفه اسلامی دانشگاه آنکارا، با نگاهی تخصصی به جایگاه ملاصدرا در تاریخ فلسفه اسلامی پرداخت.

ساروهان که از شناخته‌شده‌ترین اساتید فلسفه اشراقی در ترکیه به شمار می‌رود، ملاصدرا را فیلسوفی دانست که توانست با تلفیق آموزه‌های فلسفی و عرفانی، یکی از جامع‌ترین نظام‌های فلسفی را ارائه دهد.

وی با تحلیل نقش برجسته ملاصدرا در سنت فلسفی جهان اسلام، تأکید کرد که مطالعه آثار وی برای دانشجویان و محققان ترکیه می‌تواند راه‌گشای درک عمیق‌تری از هستی‌شناسی اسلامی باشد.

مدیر گروه فلسفه اسلامی دانشگاه آنکارا ترجمه آثار ملاصدرا به ترکی را اقدامی جسورانه توصیف کرد و از دکتر فوزی ییغیت به‌عنوان فردی متعهد و متخصص یاد کرد که با دقت علمی و زبانی، آثار پیچیده ملاصدرا را برای مخاطب ترکی‌زبان قابل فهم ساخته است.

ساروهان، این پروژه را آغازگر موج جدیدی از توجه به فلسفه اسلامی در جامعه دانشگاهی ترکیه دانست.

حجت‌الاسلام  سید مصطفی حسینی‌نیشابوری، رئیس مرکز بین‌المللی قرآن و تبلیغ سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، سخنرانی خود را با تأکید بر جایگاه فلسفه در اندیشه اسلامی آغاز کرد.

وی ملاصدرا را متفکری دانست که نه‌تنها با شجاعت فکری وارد حوزه‌های حساس معرفت‌شناسی، هستی‌شناسی و انسان‌شناسی شد، بلکه با نوآوری در مبانی فلسفی، تعریفی نو از انسان ارائه داد که تا امروز نیز موضوع تحقیق و پژوهش است.

حسینی‌نیشابوری با ذکر اینکه ملاصدرا در سنت اسلامی عنوان "متأله" را به خود اختصاص داده است، به تبیین این مفهوم پرداخت و گفت: این عنوان، تنها یک برچسب علمی نیست، بلکه نشان‌دهنده پیوند عمیق میان فلسفه و معنویت در سنت اسلامی است.

وی در ادامه به احیای این سنت توسط فلاسفه‌ای چون علامه طباطبایی و آیت‌الله جوادی آملی اشاره کرد و این سنت را واجد پتانسیل‌های بالقوه برای تبدیل‌شدن به یک مکتب فلسفی جامع اسلامی و انسانی دانست.

فوزی ییغیت، مترجم و استاد فلسفه اسلامی دانشگاه جمهوریت سیواس، با ارائۀ گزارشی تحلیلی از روند ترجمه مجموعه آثار ملاصدرا به زبان ترکی، سخنرانی خود را در سه محور اهمیت جایگاه ملاصدرا در تاریخ تفکر اسلامی، روند و دشواری‌های ترجمه آثار و جلد هفتم مجموعه ترجمه تشریح کرد.

در پایان برنامه، با اهدای لوح تقدیر و هدیه‌ای فرهنگی از سوی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران به دکتر فوزی ییغیت، از تلاش علمی و خستگی‌ناپذیر وی تقدیر شد.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی