مسیر سال؛ «اگر بتوانیم فرهنگ و هنر را با دیپلماسی فرهنگی به جهان عرضه کنیم برنده خواهیم بود»
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کنیا با بیان اینکه دیپلماسی فرهنگی به حوزه‌های فرهنگی، هنری، گردشگری و دیجیتال مرتبط است، اظهار داشت: اما ارتباط آن با حوزه اقتصادی نیز غیرقابل‌انکار است؛ امروزه در روابط بین‌المللی، کشورها به دنبال منافع ملی خود هستند و سیاست‌های خارجی خود را بر پایه سیاست، اقتصاد، امنیت و فرهنگ بنا می‌کنند.
_crop.jpg)
قربانعلی پورمرجان رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کنیا به تاریخچه دیپلماسی فرهنگی در کشورهای توسعه‌یافته اشاره کرد و گفت: این کشورها از قرن بیستم به این نتیجه رسیدند که بدون داشتن سیاست‌های فرهنگی نمی‌توانند اعتماد جهانی را به خود جلب کنند.
پورمرجان به تلاش‌های ایالات متحده در دهه 1930 برای اتخاذ یک دیپلماسی مؤثر فرهنگی در آمریکای لاتین اشاره کرد و گفت که این حرکت بعدها به سیاست خارجی آمریکا در سایر نقاط جهان نیز تعمیم داده شد.
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در کنیا، افزود: توجه و تمرکز آمریکا بر روی دیپلماسی فرهنگی در دوران جنگ سرد توانست موفقیت‌های زیادی برای سیاست خارجی این کشور در اروپا به ارمغان بیاورد. با این حال، وی اشاره کرد که در دوران پس از جنگ سرد و به ویژه بعد از یازده سپتامبر، روابط به شکل دیگری درآمد و ایالات متحده تبلیغات جنگی را به جای دیپلماسی فرهنگی جایگزین کرد.
پورمرجان همچنین به نگاه سایر کشورهای توسعه‌یافته مانند بریتانیا، استرالیا و کانادا اشاره کرد که دیپلماسی فرهنگی را به‌عنوان یکی از اولویت‌های اصلی سیاست خارجی خود تلقی می‌کنند. او گفت که این کشورها هدف خود را ارائه یک تصویر مثبت از خود در جهان می‌دانند و به همین دلیل، تقویت مراودات فرهنگی با سایر ملل و صدور کالاهای فرهنگی را در دستور کار خود قرار داده‌اند.
به گفته وی، کشورهایی مانند ژاپن، کانادا، فرانسه و چین با سرمایه‌گذاری‌های وسیع در دیپلماسی فرهنگی تلاش می‌کنند قبل از سرمایه‌گذاری‌های اقتصادی در دیگر کشورها، وجهه مثبتی از خود ایجاد کنند.
رایزن فرهنگی ایران در کنیا به طور خاص به موفقیت چین در ایجاد نفوذ فرهنگی در افریقا اشاره و تاکید کرد: این کشور با سیاست‌های فرهنگی بزرگ، تلاش می‌کند تا در مقابل نفوذ تاریخی آمریکا و اروپا در این قاره، جای پای محکمی پیدا کند؛ اگر دیپلماسی فرهنگی به معنای ایجاد بستر برای انتقال مفاهیم فرهنگی و تمدنی کشورها باشد، باید بدانیم که تمدن‌ها را نمی‌توان فقط در حوزه فرهنگی خلاصه کرد.
وی به شیرازی‌های مهاجر به شرق افریقا اشاره کرد و گفت: آنها بستر فرهنگی برای اعتمادسازی را ایجاد کردند و به تبادل فرهنگی و اقتصادی پرداختند؛ تمدن ایرانی با قدمت 7000 ساله خود اگر به درستی تبیین و منتقل شود، آثار فرهنگی و اقتصادی آن در خارج از مرزها قابل مشاهده خواهد بود.
پورمرجان همچنین به این نکته پرداخت که در دنیای روابط بین‌الملل، مرزهای فرهنگی، اقتصادی، سیاسی و امنیتی به‌طور واضح قابل تفکیک نیستند و این حوزه‌ها به‌نوعی به یکدیگر مرتبط هستند و سپس گفت: هر چهار پایه سیاست خارجی (سیاست، اقتصاد، فرهنگ و امنیت) برای رسیدن به منافع ملی کمک می‌کنند و در برخی کشورها، فرهنگ جایگاه بالاتری دارد.
رایزن فرهنگی ایران در کنیا در ادامه به اهمیت شعار “سرمایه‌گذاری برای تولید” اشاره کرد و گفت: باید بررسی کنیم دیپلماسی فرهنگی چگونه می‌تواند به عملیاتی کردن این شعار کمک کند؛ فرهنگ و آثار هنری تولید شده در ایران آنقدر غنی، پرمحتوا و زیبا هستند که اگر بتوانیم از طریق دیپلماسی فرهنگی آنها را به خارج از مرزها منتقل کنیم، برنده خواهیم بود.
وی در اینباره به چندین سوال مهم اشاره کرد، از جمله تعداد سرمایه‌گذاری‌های مشترک برای تولید فیلم با کشورهای دیگر، میزان فروش آثار هنری در گالری‌های بین‌المللی، و سهم تولیدات ایرانی در بازارهای جهانی در بخش دیگری همچنین کمبود تعامل بین بخش خصوصی و دولتی را مورد تاکید قرار داد و خواستار وجود یک استراتژی مشخص برای تحقق اهداف اقتصادی فرهنگ شد.
رایزن فرهنگی ایران درکنیا تأکید کرد: کانون هماهنگی برای رسیدن به اهداف اقتصاد فرهنگ و هنر باید وجود داشته باشد و این کانون باید با دستگاه‌های فرهنگی، سیاسی و اقتصادی کشور هماهنگ باشد؛ رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در خارج از کشور باید به‌عنوان کانون هماهنگی عمل کند و از آنجا که هر دستگاهی کارهای تخصصی خود را انجام می‌دهد، باید به‌عنوان یک کل در خارج از کشور عمل کنند.
پورمرجان در ادامه به نقش نمایندگی‌های فرهنگی ایران در خارج از کشور پرداخت و گفت: اگر بتوانند موضوعات مطرح‌شده را به نتیجه برسانند، فواید اقتصادی آن، به قدری زیاد است قابل توصیف نیست.
او بر اهمیت ایجاد اعتماد در خارج از کشور و شناسایی سرمایه‌گذاران تأکید و اظهار کرد: باید به تبلیغات منفی علیه ایران پاسخ داده شود؛ نقش وزارت امور خارجه برای ایجاد هماهنگی بین متولیان فرهنگی و اقتصادی در خارج از کشور حیاتی است.
رایزن فرهنگی ایران در کنیا به چالش‌های موجود در این مسیر نیز اشاره کرد و گفت: مهم‌ترین چالش، داشتن یک استراتژی واحد در داخل کشور و فهم دقیق انتظارات کوتاه‌مدت و بلندمدت است. چالش دیگر، تبلیغات منفی و سوء استفاده از تصویر ایران در رسانه‌های غربی است که می‌تواند بر سرمایه‌گذاری تأثیر منفی بگذارد.
پورمرجان تأکید کرد: دیپلماسی فرهنگی و رسانه‌ای باید به کمک دیپلماسی اقتصادی بیاید و فعالانه وارد میدان شود.
وی در نهایت به نقش ایرانیان خارج از کشور به‌عنوان یک ظرفیت عظیم علمی و اقتصادی اشاره‌ای داشت و اینکه با سیاست‌گذاری مناسب و ارائه تسهیلات، می‌توان آنها را به سرمایه‌گذاری در ایران تشویق کرد و گفت: گردشگری به‌عنوان یکی از صنایع مهم و اقتصادی بسیار اهمیت دارد به ویژه که ایران با تاریخ و فرهنگ غنی خود می‌تواند به بزرگ‌ترین مقصد توریستی در دنیا تبدیل شود؛ باید همه موارد پیش‌گفته در راستای رونق سرمایه‌گذاری برای تولید پیگیری شوند تا سهم دیپلماسی فرهنگی در تحقق این شعار مشخص شود. باید از ظرفیت‌های فرهنگی و هنری کشور برای جلب توجه جهانیان و جذب سرمایه‌گذاران استفاده شود و دیپلماسی فرهنگی به‌عنوان ابزاری مؤثر در خدمت منافع ملی قرار گیرد.
روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی
