در این مطلب آمده است: ایران و ارمنستان با برخورداری از پیشینه فرهنگی و تمدنی مشترک، از دیرباز روابط فرهنگی گسترده‌ای داشته‌اند. اشتراکات تاریخی و تمدنی، زمینه‌ساز همکاری‌های گسترده در حوزه‌های هنری، علمی و آموزشی بوده است.

هدف از این گزارش ارائه تحلیلی دقیق از وضعیت کنونی روابط فرهنگی دو کشور و پیشنهاداتی برای تقویت این همکاری‌ها است.

همکاری‌های علمی و دانشگاهی

تبادل استاد و دانشجو: بین دانشگاه‌های ایران و ارمنستان، به‌ویژه در رشته‌های علوم انسانی، تبادل استاد و دانشجو صورت می‌گیرد.

حضور پررنگ در رویدادها: اساتید و متخصصان ارمنی در نمایشگاه‌ها و همایش‌های علمی در ایران حضور فعالی دارند و متقابلاً اساتید ایرانی نیز در رویدادهای علمی و فرهنگی ارمنستان شرکت می‌کنند.

همایش‌های مشترک: برگزاری همایش‌ها و نشست‌های علمی مشترک موجب تبادل تجربه و دانش میان دو کشور شده است.

گسترش آموزش زبان فارسی

افزایش فارسی‌آموزان: تعداد فارسی‌آموزان در ارمنستان از حدود ۱۸۰۰ نفر (در نیمه اول سال ۱۳۹۷) به بیش از ۴۱۰۰ نفر رسیده است.

گسترش مراکز آموزشی: تعداد مدارس و مراکز آموزش زبان فارسی از ۱۳ به ۲۱ واحد آموزشی افزایش یافته است.

توسعه کرسی‌های دانشگاهی: کرسی‌های آموزش زبان و ادبیات فارسی در دانشگاه‌های ارمنستان با مشارکت نهادهای فرهنگی ایران در حال گسترش است.

فعالیت‌های فرهنگی و هنری مشترک

تبادل گروه‌های هنری و صنایع‌دستی: اعزام گروه‌های هنری و صنایع‌دستی از ایران به ارمنستان و حضور متقابل گروه‌های ارمنی در ایران با هدف معرفی و تبادل هنر و صنایع‌دستی.

برگزاری هفته‌های فرهنگی استان‌ها: هفته‌های فرهنگی استان‌های ایران در ارمنستان با هدف معرفی ظرفیت‌های گردشگری، هنری و علمی برگزار می‌شود.

نمایشگاه‌ها و رویدادها: برگزاری نمایشگاه‌های مشترک، نمایش فیلم و رویدادهای فرهنگی در ایروان و شهر های دیگر و بهره گیری از  فضای  فجازی با حمایت رایزنی فرهنگی.

امضای توافق‌نامه‌ها و همکاری‌های رسمی

سند همکاری: سفر ریاست سازمان و امضای سند همکاری در اردیبهشت 1402 زمینه‌ساز توسعه فعالیت‌ها در حوزه‌های دانشگاهی، دیپلماسی نخبگانی نشر، سینما، فضای مجازی، کتابخانه و آرشیو ملی شد.

استقبال محدود از بورسیه‌ها: استقبال محدود دانشجویان ارمنی از بورسیه‌های تحصیلی ارائه‌شده توسط ایران؛ به نظر می‌رسد دلایل فرهنگی و ناآشنایی با مزایای تحصیل در ایران عامل اصلی باشد.

ظهور رقبای جدید مثل فرانسه و هند  در کنار روسیه و نیز با امضا قرار داد صلح با آذرباییجان و ترکیه

نیاز به معرفی بیشتر: ضرورت معرفی گسترده‌تر مزایا و امکانات تحصیل و پژوهش در ایران برای افزایش انگیزه در میان دانشجویان ارمنینی.

برنامه‌ها و پیشنهادات آینده

•        تقویت برنامه‌های آموزش فارسی: افزایش حمایت‌های مالی و انگیزشی برای فارسی‌آموزان و ارتقای کیفیت آموزش زبان فارسی.

•        اطلاع‌رسانی درباره بورس‌ها: طراحی برنامه‌های اطلاع‌رسانی مؤثر برای معرفی ظرفیت‌های آموزشی و بورس‌های تحصیلی ایران در میان دانشجویان ارمنستان.

•        توسعه همکاری‌های دیجیتال: استفاده از فضای مجازی برای دسترسی بهتر به منابع فرهنگی و آموزشی و ایجاد پلتفرم‌های مشترک.

•        حمایت از تبادلات فرهنگی: حمایت از تبادل گروه‌های هنری و برگزارکنندگان رویدادهای فرهنگی برای افزایش شناخت متقابل.

•        گسترش هفته‌های فرهنگی: ادامه و گسترش هفته‌های فرهنگی استان‌ها و افزایش دامنه شهرهای برگزارکننده در ارمنستان.

نتیجه‌گیری

روابط فرهنگی ایران و ارمنستان با اتکا به پیشینه تاریخی و فرهنگی مشترک، پتانسیل بالایی برای گسترش دارند.

دستاوردهای اخیر نشان می‌دهد که با برنامه‌ریزی مناسب و رفع چالش‌ها، می‌توان به تقویت تعاملات فرهنگی، علمی و هنری دست یافت و زمینه‌های جدیدی برای همکاری ایجاد کرد.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی