این مراسم به میزبانی سفارت تاجیکستان و با حضور جمعی از سفرا، دیپلمات‌ها، اساتید دانشگاه، دانشجویان، اصحاب فرهنگ و علاقه‌مندان به زبان و ادب فارسی در شهر آنکارا انجام شد.

نخستین برنامه رسمی بزرگداشت فردوسی در آنکارا، سال گذشته و با مشارکت سه کشور ایران، تاجیکستان و افغانستان در محل خانه فرهنگ جمهوری اسلامی برگزار شده بود. تجربه موفق آن برنامه، زمینه‌ساز طراحی مراسم امسال با ساختاری فراگیرتر و نمایندگی گسترده‌تر از سوی کشورهای حوزه ایران فرهنگی شد. استمرار این رویکرد مشارکتی، نمادی از پویایی تمدن فارسی و ضرورت تقویت دیپلماسی فرهنگی در منطقه است.

صادق امامی، سفیر جمهوری تاجیکستان با تأکید بر پیوستگی تاریخی و فرهنگی ملت‌های فارسی‌زبان، فردوسی را حافظ زبان، حافظ هویت، و حافظ روح ملتی دانست که در برابر فراموشی تاریخی ایستاد.

وی شاهنامه را کتاب ملت‌سازی خواند که در طول قرون متمادی، زبان فارسی را نه‌تنها در ایران، بلکه در سراسر آسیای مرکزی زنده نگه داشت.

سفیر تاجیکستان با اشاره به قرابت فرهنگی مردم تاجیکستان با ایران، تأکید کرد که میراث فردوسی میراث مشترک همه ملت‌هایی است که با زبان و فرهنگ فارسی انس دارند.

وی همچنین با تقدیر از همکاری رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی، خواستار تقویت برنامه‌های فرهنگی مشترک در آینده شد.

در ادامه، محمدحسن حبیب‌الله‌زاده، سفیر جمهوری اسلامی ایران در ترکیه، ضمن تبریک این روز بزرگ، در سخنانی تحلیلی و پُرمایه، فردوسی را یکی از پایه‌گذاران هویت فرهنگی تمدن آسیایی معرفی کرد.

وی شاهنامه را سندی بی‌بدیل از مقاومت فرهنگی در برابر تهاجم زبانی و هویتی دانست و خاطرنشان کرد که فردوسی با خلق این اثر سترگ، نه‌تنها زبان فارسی را زنده نگاه داشت، بلکه تاریخ و خرد ایرانی را از دل اسطوره‌ها و افسانه‌ها به زبان امروز رساند.

حبیب‌الله‌زاده با تأکید بر ضرورت تداوم اینگونه برنامه‌ها، ابراز امیدواری کرد که بزرگداشت مفاخر مشترک، بستری برای گسترش تفاهم و همکاری میان ملت‌ها در منطقه باشد.

در بخش هنری برنامه، اجرای موسیقی زنده توسط گروه هنری ایرانی، فضای حماسی و شاعرانه‌ی شاهنامه را به‌خوبی بازتاب داد. قطعات اجراشده با استقبال گسترده میهمانان مواجه شد و شکوهی ویژه به فضای مراسم بخشید.

عباس حسین‌دوست ناجی، مدیر اجرایی مرکز آموزش زبان فارسی رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران، به بیان اهمیت فردوسی در آموزش زبان فارسی و تربیت نسل جدید علاقه‌مندان به ادبیات فارسی در ترکیه پرداخت.

وی با ذکر تجربه‌های آموزشی مرکز، شاهنامه را منبعی بی‌بدیل برای آموزش واژگان، ساختارهای زبانی و مضامین اخلاقی در زبان فارسی توصیف کرد. او همچنین به استقبال فزاینده دانشجویان ترک از متون کلاسیک فارسی اشاره نمود و خواستار تقویت پیوندهای دانشگاهی و فرهنگی در این مسیر شد.

در ادامه، دانشجویان زبان و ادبیات فارسی دانشگاه آنکارا به شعرخوانی پرداختند. قرائت اشعار فارسی توسط این دانشجویان، که خود حاصل تلاش‌های چندساله در فراگیری زبان فارسی بودند، از منظر فرهنگی بسیار حائز اهمیت بود و نشان‌دهنده تأثیر عمیق متون ادبی کلاسیک، به‌ویژه شاهنامه، در میان نسل جوان ترکیه است.

یکی از بخش‌های مهم مراسم، رونمایی از کتاب "شاهنامه، ایلیاد شرق" بود. این اثر در گذشته در دوران جمهوریت ترکیه به عنوان کتاب درسی معرفی شده بود و اکنون با همکاری‌ رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی مجدداً منتشر شده است.

در این بخش، کتاب "شاهنامه، ایلیاد شرق" با حضور سفرای ایران و تاجیکستان و همچنین سیدقاسم ناظمی، رایزن فرهنگی کشورمان رونمایی و لوح تقدیر و تندیس‌هایی به پاس همکاری فرهنگی به مهمانان ویژه اهدا شد.

پس از رونمایی، مولف کتاب به ایراد سخن پرداخت. وی در سخنرانی خود ضمن تشکر از رایزنی فرهنگی کشورمان برای حمایت از انتشار کتاب با اشاره به جایگاه شاهنامه در ذهنیت فرهنگی مردم ترکیه، این اثر را پلی میان میراث ایران و تاریخ معاصر ترکیه دانست.

وی بر اهمیت معرفی متون کلاسیک ایرانی به نسل جوان ترکیه تاکید و از تلاش‌ها برای ترجمه و انتشار منسجم‌تر آثار فردوسی سخن گفت.

برگزاری این مراسم بار دیگر نشان داد که مفاخر مشترک فرهنگی، همچون فردوسی، قادرند به‌مثابه ستون‌های اصلی دیپلماسی فرهنگی، کشورها را در مسیر همکاری، گفت‌وگو و همزیستی فرهنگی هدایت کنند.

رایزنی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در آنکارا با تأکید بر رسالت خود در زمینه ترویج زبان و ادبیات فارسی، از تمامی ظرفیت‌های موجود برای ادامه و گسترش این مسیر استفاده خواهد کرد.