این مراسم که در محل دانشکده زبان، تاریخ و جغرافیای دانشگاه آنکارا برپا شد، با حضور مسئولین دانشگاه، اساتید برجسته زبان و ادبیات فارسی، دیپلمات‌ها و اعضای سفارت جمهوری اسلامی ایران در ترکیه، جمعی از نمایندگان سفارت جمهوری آذربایجان و رایزن فرهنگی آن کشور در آنکارا و همچنین گروه گسترده‌ای از دانشجویان ایرانی و ترک علاقه‌مند به زبان و ادبیات فارسی همراه بود.

عرفان آلبایراک، معاون رئیس دانشکده زبان و تاریخ و جغرافیای دانشگاه آنکارا ضمن تأکید بر جایگاه والای ادبیات در تحکیم روابط فرهنگی و تاریخی میان ملت‌های منطقه، زبان و ادبیات فارسی را میراثی دانست که متعلق به تمامی ملت‌های شرق است.

وی خاطرنشان کرد که فارسی نه تنها زبان شعر و عرفان، بلکه زبان ارتباطات فرهنگی و پُلی برای درک متقابل ملت‌ها در طول قرون متمادی بوده است.

عرفان آلبایراک افزود: شهریار به‌عنوان یکی از شاعران ماندگار معاصر ایران، هم در ادبیات فارسی و هم در ادبیات ترکی نقشی بنیادین ایفا کرده است و بسیاری او را «حافظ معاصر» می‌نامند.

معاون دانشکده زبان تاریخ و جغرافیای دانشگاه آنکارا با اشاره به جایگاه بی‌بدیل منظومه «حیدربابایه سلام» در میان ترکان جهان، این اثر را نمونه‌ای برجسته از صمیمیت انسانی، مهر و عاطفه و نیز بازتابی از ارزش‌های اصیل انسانی دانست که مرزهای ملی و زبانی را درنوردیده و به سرمایه‌ای مشترک برای تمام اهل ادب بدل شده است.

پس از آن، محمدرضا پورمحمدی، رایزن علمی و سرپرست دانشگاهی دانشجویان ایرانی در ترکیه و اروپای شرقی، با مروری بر زندگی، جایگاه و آثار استاد شهریار، وی را سرمایه‌ای نمادین برای وحدت فرهنگی دانست که در سه حوزه زبانی و گفتمانی یعنی زبان فارسی، زبان ترکی و ادبیات دینی و مذهبی به‌طور همزمان زیست و تنفس می‌کرد.

به گفته رایزن علمی و سرپرست دانشگاهی دانشجویان ایرانی در ترکیه و اروپای شرقی، همین تنوع فرهنگی و زبانی موجب شد شهریار به چهره‌ای وحدت‌بخش بدل شود.

پورمحمدی با اشاره به سروده‌هایی چون «حیدربابایه سلام» افزود که این آثار نه تنها بازتابنده هویت ایرانی و خاطرات قومی و محلی بودند، بلکه پلی میان سنت‌های بومی و هویت ملی ایجاد کردند.

وی ادامه داد: شهریار شاعری متعهد به مسئولیت‌های اجتماعی خویش بود. زندگی او با حوادث و بحران‌های متعددی از جمله تغییر سلطنت در ایران، وقوع جنگ جهانی دوم، ملی شدن صنعت نفت، پیروزی انقلاب اسلامی و جنگ تحمیلی همراه شد. در چنین شرایطی، شعر شهریار غالباً بازتابی مستقیم از این تحولات و پاسخی شاعرانه به آن‌ها بود. به عنوان نمونه، در دوران دفاع مقدس او در اشعار خود از مناطق جنگی چون بستان و هویزه یاد کرد و نام شهیدان بزرگی چون رجایی، باهنر و چمران را در سروده‌هایش جاودانه ساخت و شکوه ایثار و عظمت آنان را ستود.

پورمحمدی تأکید کرد که شعر شهریار تنها در سطح زیبایی‌شناسی فردی متوقف نمی‌شود، بلکه سندی جامعه‌شناختی و فرهنگی است که از خلال آن می‌توان اتحاد ملی، باورهای دینی، عشق عرفانی و نوعی مقاومت فرهنگی را مشاهده کرد.

وی شعر شهریار را نوعی سرمایه فرهنگی دانست که گفتمان وحدت را در برابر گفتمان‌های تفرقه‌افکن بازتولید می‌کند و به همین سبب باید او را از زمره شاعران هویت‌ساز و وحدت‌بخش معاصر قلمداد نمود.

در بخش بعدی مراسم، پروفسور عدنان کارااسماعیل‌اوغلو، استاد پیشکسوت زبان و ادبیات فارسی در ترکیه، سخنرانی علمی خود را ارائه کرد. وی، شهریار را یکی از تداوم‌دهندگان راستین مکتب ادبیات متصوفانه و اخلاق‌مدار فارسی معرفی کرد و گفت که شهریار در تداوم سنتی قرار دارد که همواره در پی پاسداری از ارزش‌های عالی انسانی بوده است.

پروفسور عدنان کارااسماعیل‌اوغلو افزود که شهریار با الهام از شاعران بزرگ ایران از جمله حافظ و سعدی، در کنار بهره‌گیری از زبان رایج و قابل فهم برای عموم مردم، توانسته است فخامت و شکوه ادبی آثار خویش را نیز حفظ کند. این هم‌نشینی میان زبان مردم و زبان فاخر ادبی، نشان‌دهنده ذکاوت کم‌نظیر او در انتخاب واژگان و ترکیب‌سازی‌های شاعرانه است.

استاد کارااسماعیل‌اوغلو تأکید کرد که شهریار را باید شاعری دانست که پیوندی میان ادبیات کلاسیک و زبان روزمره برقرار ساخته و از این رهگذر ادبیاتی زنده و پویا خلق کرده است.

در ادامه، قنبر نار، هنرمند شناخته‌شده موسیقی سنتی ترکی، با اجرای قطعاتی از منظومه «حیدربابایه سلام» فضای متفاوتی به مراسم بخشید. وی سپس، شعری از سروده‌های شخصی خود را که به استاد شهریار تقدیم کرده بود اجرا کرد.

مقام ادبی و فرهنگی شهریار؛ نمادی از همدلی ملی و فرهنگی ایرانیان

سید قاسم ناظمی، رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در ترکیه نیز به مقام ادبی و فرهنگی شهریار پرداخت و او را نمادی از همدلی ملی و فرهنگی ایرانیان دانست.

وی تأکید کرد: ادبیات فارسی در سراسر جغرافیای شرق، زبان عشق و ادب و ارزش‌های والای انسانی بوده و در طول قرون متمادی بستری برای انتقال احساسات و مفاهیم معنوی و اخلاقی فراهم کرده است.

ناظمی یادآور شد که نمونه‌های برجسته این حقیقت را در آثار بزرگانی چون مولانا می‌توان دید که با زبان فارسی فاخرترین نمونه‌های ادبیات جهان را آفریده‌اند.

ناظمی همچنین افزود که استاد شهریار یکی از قله‌های متأخر این سنت باشکوه بود و میراث ادبی او همچنان منبع الهام برای نسل‌های آینده خواهد بود.

مراسم با اهدای لوح سپاس و دیپلم افتخار به زبان‌آموزان برتر المپیاد زبان و ادبیات فارسی پایان یافت.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی