در ابتدای این نشست، قربانعلی پورمرجان، رایزن فرهنگی کشورمان در کنیا، هدف از برگزاری این نشست را تبیین دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب اسلامی درباره‌ی «غرب» از منظر فکری، فرهنگی، دینی و تمدنی عنوان کرد.

وی اظهار داشت که برخی از اصطلاحات سیاسی، واجد بار تاریخی، فرهنگی و تمدنی عمیقی هستند و فهم صحیح آنها نیازمند تحلیل از زبان شخصیت‌های بزرگ دینی و فرهنگی در هر عصر است.

پورمرجان افزود: حضرت آیت‌الله خامنه‌ای به‌عنوان فقیه و اندیشمند برجسته‌ی جهان اسلام و شخصیتی که بیش از شصت سال از عمر خویش را در عرصه‌های علمی، دینی، فرهنگی و سیاسی سپری کرده‌اند، درباره‌ی «غرب» دیدگاه‌هایی دقیق و راهبردی ارائه فرموده‌اند که شناخت آن‌ها برای نسل جوان و نخبگان امروز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.

وی خاطرنشان کرد: بررسی اندیشه‌های آیت‌الله العظمی خامنه‌ای در پنج دهه‌ی گذشته نشان می‌دهد که معظم‌له تمدن غرب را از ابعاد حقوقی، سیاسی، فرهنگی، اخلاقی، انسانی و معنوی مورد تحلیل قرار داده‌اند. در این چارچوب، نگاه غرب به انسان، زن، دین، علم، آزادی، حقوق بشر، خانواده، توسعه و اخلاق به‌صورت انتقادی و تحلیلی بررسی شده است.

رایزن فرهنگی کشورمان در کنیا تصریح کرد: از دیدگاه آیت‌الله خامنه‌ای، بنیان‌های فکری غرب بر پایه‌ی مادی‌گرایی و گسست از معنویت شکل گرفته است. اگرچه کشورهای غربی در علم، فناوری و اقتصاد پیشرفت‌های قابل‌توجهی داشته‌اند، اما این پیشرفت‌ها توأم با افول معنویت و اخلاق انسانی بوده است.وی با اشاره به موضوع حقوق بشر از منظر رهبری افزود: رهبر معظم انقلاب معتقدند که غرب در برخورد با مسئله حقوق بشر رویکردی گزینشی و دوگانه دارد؛ به‌گونه‌ای که نقض حقوق یک فرد در اروپا یا آمریکا بازتاب جهانی می‌یابد، اما در برابر جنایات فجیع علیه مردم فلسطین یا میانمار سکوت اختیار می‌شود. این امر ناشی از آن است که حقوق بشر غربی بر پایه‌ی تفکر مادی و نژادگرایانه استوار است، نه بر مبنای کرامت الهی انسان.

پورمرجان با استناد به آیه‌ی شریفه ۱۳ سوره حجرات، یادآور شد که اسلام همه‌ی انسان‌ها را از تیره‌ها و نژادهای گوناگون برابر می‌داند و تنها معیار برتری را «تقوا» معرفی می‌کند.

وی تأکید کرد: از نظر آیت‌الله خامنه‌ای، فطرت انسان به‌صورت طبیعی متمایل به معنویت و خیر است، اما تمدن غربی با ترویج مادی‌گرایی و خودپرستی، انسان را از این فطرت الهی دور ساخته و او را در مسیر انحطاط اخلاقی و روحی قرار داده است.

عبدالقدر عبدالناصر استاد و پژوهشگر حوزه اندیشه اسلامی، سخنرانی خود را با موضوع «فرهنگ، هویت اسلامی و جهاد فرهنگی در اندیشه امام خامنه‌ ای» ارائه داد. وی ضمن مرور بخش‌هایی از بیانات رهبر معظم انقلاب، فرهنگ را «روح جامعه و محور هویت انسان» دانست و اظهار داشت: فرهنگ سالم همچون هوایی است که جامعه در آن تنفس می‌کند و آلودگی آن، همه را آسیب‌پذیر می‌سازد.

عبدالناصر افزود: از منظر آیت‌الله خامنه‌ای، فرهنگ اسلامی بر دو پایه‌ی علم (دانش) و انسانیت (انسان‌مداری) استوار است. علم موجب رشد و آگاهی جامعه و انسانیت ضامن عدالت، مهربانی و کرامت انسانی است.

وی همچنین، پنج اصل اساسی رهبری در حوزه فرهنگ را برشمرد و تأکید کرد که «جهاد فرهنگی» تلاشی مداوم برای احیای فرهنگ اسلامی و مقابله با سلطه فکری و اخلاقی غرب است؛ تلاشی که از زمان پیامبر اکرم (ص) آغاز شده و در دوران معاصر با رهبری امام خامنه‌ای ادامه یافته است.

شیخ علی سموجا عالم دینی نایروبی و رئیس شبکه شیعیان نایروبی پیشنهاد داد که قبل از تحلیل دیدگاه‌های امام خامنه‌ای، لازم است اصطلاحات «ما» و «غرب» مشخص شود. وی پرسید که «ما» چه کسانی را تشکیل می‌دهد و اظهار داشت که این اصطلاح در درجه اول به مسلمانان اشاره دارد — کسانی که به مبانی اسلام پای‌بند هستند و تلاش می‌کنند بر اساس اصول اسلامی زندگی کنند.

وی گفت ممکن است این اصطلاح شامل «ما کشوری‌ها» نیز باشد، که بحث را به حوزه‌های اجتماعی وسیع‌تر گسترش می‌دهد.

نقشه راه مشاهده اسلام اصیل از منظر رهبر معظم انقلاب

شیخ علی سموجا توضیح داد که «غرب» تنها به جغرافیا محدود نمی‌شود، بلکه به مجموعه‌ای از پارادایم‌های فکری و فرهنگی مبتنی بر سکولاریسم و مادی‌گرایی اشاره دارد. او افزود درک این تعاریف برای قدردانی از اهمیت دیدگاه‌های امام خامنه ای و رابطه آن‌ها با مسایل جهانی معاصر ضروری است.

این عالم دینی نایروبی تأکید کرد که فهم دیدگاه‌های امام خامنه‌ای حیاتی است؛ زیرا رهبر، تنها یک شخصیت سیاسی نیست بلکه یکی از مراجع فقهی و فیلسوفان برتر اسلامی است. وی استدلال کرد که از طریق اندیشه‌های آیت الله خامنه‌ای، می‌توان تصویری واقعی‌تر و اصیل‌تر از اسلام را مشاهده کرد- اسلامی که ارتباط بین ایمان و حکومت، اخلاق، فرهنگ و عدالت اجتماعی را برقرار می‌کند.

بر این اساس، او معتقد است که دیدگاه‌های امام خامنه‌ای چارچوب ارزشمندی برای تفسیر رویکرد اسلام در مواجهه با چالش‌های مدرن است و نیز راهنمایی برای تفکیک مواضع ایدئولوژیک اسلامی و غربی فراهم می‌آورد.

وی تأکید کرد که آموزه‌ها و دیدگاه‌های امام خامنه‌ای نباید محدود به ایران یا جامعه شیعه دانسته شود، بلکه باید آن‌ها را بخشی از یک چشم‌انداز جهانی اسلام تصور کرد. او بیان داشت که این دیدگاه‌ها تمامی انسان‌ها را فرا می‌خواند تا در مقابل ظلم مقاومت کنند، عدالت را دنبال نمایند، کرامت انسانی را حفظ کنند و در مسیر راهنمایی الهی زندگی کنند.

او از علما، دانشجویان و پژوهشگران خواست تا آثار و سخنان چنین رهبرانی را نه تنها به عنوان مطالب سیاسی، بلکه به عنوان منبعی غنی از حکمت معنوی و اخلاقی مطالعه کنند که می‌تواند به اصلاح جامعه و تبیین تفاوت‌های فرهنگی کمک کند.

خانم اسکولا از اساتید برجستسه دانشگاه مسیحی سنت پل و رییس دپارتمان الهیات این دانشگاه دیگر سخنران این نشست بود که اندیشه های برجسته امام خامنه ای را برخواسته از بطن دین دانست که هم بر مفاهیم اسلامی و هم بر مفاهیم مسیحی قابل تطبیق است .

همچنین علی غلامپور سفیر جمهوری اسلامی ایران در کنیا با موضوع ما و غرب از دیدگاه امام خامنه‌ای سخنرانی کرد. وی گفت: اسلام، ستون اصلی سیاست‌ها و زیربنای همه اندیشه‌ها و تصمیمات در نظام جمهوری اسلامی ایران است و مبنای تعیین موضع و نوع برخورد با هر بازیگر، از جمله غرب، به شمار می‌آید.

وی بیان داشت: انقلاب اسلامی دومین رُکن مهم این نظام است که نه‌تنها پویایی نظام را شکل می‌دهد بلکه ماهیت تحولات، روندها و روابط آن، به‌ویژه در قبال غرب، را مشخص می‌سازد.  استقلال و آزادی از نفوذ بیگانگان، عزت، مقاومت، پایمردی، ارزش‌های اسلامی و اخلاقی، حقوق واقعی انسان‌ها و کرامت انسانی از برجسته‌ترین ویژگی‌ها و اصول راهبردی اندیشه و فلسفه سیاسی امام خامنه‌ای است.

غلامپور اظهار داشت: بی‌اعتمادی و تقابل با قدرت‌های استکباری محور اصلی تفکر ایشان است. از دیدگاه امام خامنه‌ای، غرب به‌ویژه ایالات متحده، نه صرفاً رقیبی سیاسی بلکه نیرویی متکبر، فاسد و سلطه‌طلب است که در پی تسلط بر جهان است. تعبیر «استکبار جهانی» یا «شیطان بزرگ» درباره آمریکا، بیانگر نگاه نمادین ایشان به ماهیت شرورانه غرب است.

وی عنوان کرد: اقتصاد مقاومتی سیاستی برای خودکفایی اقتصادی و مصون‌سازی کشور و مردم در برابر رفتارهای خصمانه غرب، به‌ویژه تحریم‌ها و فشارهای سیاسی است. از نگاه ایشان، تکیه بر غرب نوعی استعمار نوین است که استقلال انقلاب را تهدید می‌کند.

سفیر کشورمان در ادامه سخنانش، به ضدیت با صهیونیسم و امپریالیسم از اصول بنیادین تفکر سیاسی و راهبردی امام خامنه‌ای اشاره کرد و گفت: تهاجم فرهنگی و نفوذ نرم فرهنگی غرب از طریق رسانه، هنر و ارزش‌های مادی‌گرایانه، خطری جدی برای هویت اسلامی و انقلابی ملت‌هاست. مقابله با این جنگ نرم نیازمند هوشیاری دائمی دولت و مردم است تا استقلال فرهنگی و ارزشی جامعه حفظ شود.

وی ابراز کرد: آنچه بیان شد تنها بخشی از عناصر مهم در تبیین دیدگاه امام خامنه‌ای درباره غرب است. سخنان ایشان بازتاب‌دهنده بی‌اعتمادی عمیق نسبت به ایالات متحده و غرب است؛ بی‌اعتمادی‌ای که ریشه در تاریخ مملو از وعده‌های شکسته و رفتارهای خصمانه دارد.

غلامپور خاطرنشان کرد: همه ملت‌ها باید ماهیت، پیامدها و آثار تمدن غرب را بشناسند و به هویت شرقی و اسلامی خود افتخار کنند و در جهت حفظ و تقویت میراث فرهنگی و ارزشی خویش بکوشند. برخی ممکن است تصور کنند دیدگاه‌های حضرت آیت‌الله خامنه‌ای درباره غرب صرفاً احساسی، سیاسی یا نظری است؛ اما حقیقت آن است که ایشان پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، از نزدیک شاهد سیاست‌های غرب‌گرایانه در ایران بودند و با عمق آن آشنا شدند. افزون بر این، به‌عنوان یک فقیه برجسته و اندیشمند دینی، مبانی فقهی، فلسفی و سیاسی خود را از قرآن و تعالیم اسلامی استخراج کرده‌اند. پنجاه سال تجربه سیاسی در تعامل با شرق و غرب، دیدگاه ایشان را نسبت به غرب شکل داده است؛ دیدگاهی که امروزه در سیاست‌ها و رویکردهای جهانی به‌روشنی قابل مشاهده است.

در بخش پایانی نشست، شرکت‌کنندگان از جمله اساتید دانشگاه، علمای اسلامی ، کشیشان مسیحی، سفیر سابق کنیا در سودان و رییس فعلی سازمان خدمات عمومی کنیا معاون سابق موزه ملی کنیا، نمایندگانی از دانشگاه‌های نایروبی، تانگازا، سنت پل، جماعت خوجه اثناعشری، نخبگان فرهنگی و جوانان از جریان‌های مختلف علمی و اجتماعی، دیدگاه‌های خود را ابراز داشته و پرسش‌های خود را در زمینه ابعاد مختلف اندیشه‌های رهبر معظم انقلاب مطرح کردند.