ربانی مدیر‌کل همکاری‌های علمی و دانشگاهی نیز در سخنانی در نخستین نشست کمیته علمی اجلاس بین‌المللی ایرانشناسی، گفت: این همایش صرفاً یک گردهمایی علمی معمولی نیست. ما در پی ایجاد شبکه‌ای پایدار از اندیشمندان و فعالان حوزه ایرا‌نشناسی هستیم که بتوانند تصویری جامع و دقیق از ایران معاصر ارائه دهند.

وی افزود: برای تحقق این هدف، تأسیس دبیرخانۀ دائمی و انتشار فصلنامه علمی بین‌المللی ایرانشناسی در دستور کار قرار دارد. ثانیاً، برای موفقیت در این طرح، به همکاری همه جانبه شما عزیزان نیاز داریم. این همکاری هم در مرحله پیش از برگزاری اجلاس و هم پس از آن ضروری است. به ویژه برای بخش مربوط به شیراز، انتظار داریم از ظرفیت‌های علمی دانشگاه شیراز، استانداری و دیگر نهادهای مرتبط بهره ببریم.

ربانی یادآور شد: ثالثاً، با توجه به شرایط کنونی جهان، این اقدامات بیش از پیش ضرورت یافته است. ما باید از ظرفیت نخبگان ایرانی در سراسر جهان استفاده کنیم تا روایتی مستند و علمی از ایران ارائه دهند. این امر به ما کمک می‌کند تا در عرصه‌های بین‌المللی، حضور فعال‌تری داشته باشیم.

وی تصریح کرد: نکتۀ مهم دیگر، رعایت استانداردهای علمی است. این اجلاس با فراخوان مقاله و با نظارت کمیتۀ علمی برگزار خواهد شد تا کیفیت محتوای ارائه شده در بالاترین سطح حفظ شود. هدف نهایی ما این است که این رویداد به ایجاد شبکه‌ای تأثیرگذار منجر شود که بتواند به صورت مستمر به تولید علم و حلِ چالش‌های مرتبط با ایران بپردازد. امیدوارم با همکاری شما عزیزان، شاهد برگزاری همایشی درخور و اثرگذار باشیم.

مدیر‌کل همکاری‌های علمی و دانشگاهی بیان داشت: ما در انتخاب شرکت‌کنندگان برای این همایشِ بین‌المللی، رویکردی جامع و کاربُردی داریم. در این زمینه، چند نکتۀ اساسی قابل توجه است: اولاً، هدف اصلی ما از این اجلاس ، تقویت دیپلماسی فرهنگی و ارائه تصویرِ درست از ایران است. بنابراین، معیارهای ما صرفاً محدود به مدارک دانشگاهی و عناوین آکادمیک نیست. ما به دنبال شناسایی و جذب افرادی هستیم که در عمل، توانایی تأثیرگذاری در معرفی فرهنگ و تمدن ایرانی را داشته باشند. ثانیاً، تجربه نشان داده است در بسیاری از کشورها، اساتید ادبیات فارسی یا پژوهشگران مطالعات خاورمیانه، حتی اگر عنوان رسمی «ایران‌شناس» را نداشته باشند، بهترین معرفان فرهنگ ایرانی هستند. به عنوان مثال، مترجمان شاهنامه یا پژوهشگرانی که دربارۀ تاریخ و هنر ایران کار می‌کنند، می‌توانند نقش بسیار مؤثری ایفا کنند.

وی افزود: ثالثاً، ما باید نگاه خود را به مناطق مختلف جهان گسترش دهیم. نه فقط اروپا، بلکه در آفریقا، آسیا و دیگر نقاط جهان نیز افرادی هستند که می‌توانند به عنوان سفیرانِ فرهنگی ایران، عمل کنند. حتی در کشورهایی که رشتۀ ایران‌شناسی وجود ندارد، اساتید مرتبط می‌توانند گزینه‌های مناسبی باشند. در عمل، پیشنهادات اولیه از طریق رایزنی‌های فرهنگی دریافت می‌شود، اما لیست نهایی با در نظر گرفتن این معیارها تنظیم خواهد شد. ما به دنبال ایجاد شبکه‌ای پایدار از کُنشگران فرهنگی هستیم که در بلندمدت، بتوانند نقش مؤثری در معرّفی ایران ایفا کنند.

ربانی ادامه داد: این رویکرد ترکیبی که هم به جنبه‌های آکادمیک و هم به تأثیرگذاری عملی توجه دارد، می‌تواند به ایجاد پیوندهای فرهنگی پایدار، بین ایران و دیگر کشورهای جهان منجر شود.

یوسفی‌فر دبیر علمی اجلاس و عضو هیأت علمی گروه تاریخ دانشگاه تهران نیز در این نشست، اظهار داشت: این اجلاس با ابتکاری نوین همراه شده است و هریک از دانشگاه‌ها، مسئولیت بخشی از اجلاس را بر عهده گرفته‌اند. از جمله این مراکز، می‌توان به دانشگاه تهران، بنیاد ایران‌شناسی، دانشگاه علم و فرهنگ، دانشگاه علامه طباطبایی و انجمن ایران‌شناسی اشاره کرد. افتتاحیه این همایش، توسّط کمیته مرکزی انجام خواهد شد و اختتامیۀ آن نیز در شهر تاریخیِ شیراز برگزار می‌گردد. به عنوان مثال، دانشکده ادبیات دانشگاه تهران، محور «ایران‌شناسی: ارزیابیِ انتقادیِ مسائل و رویکردها» را مدیریت خواهد کرد.

وی ادامه داد : اعتبار علمی ISC که به این رویداد اعطا شده است، به تمامی برنامه‌های جنبی و تخصصی همایش تسری خواهد یافت. امیدوارم این همایش گامی مؤثر در پیشبرد مطالعات ایران‌شناسی در سطح بین‌المللی باشد.

علویان‌مهر رئیس مؤسسه استنادی و پایش علم و فناوری جهان اسلام که به صورت برخط در این نشست حضور یافته بود، مطرح کرد:  موسسه ISC به عنوان یکی از نهادهای علمی کشور، اگرچه زیرمجموعه وزارت علوم، تحقیقات و فنّاوری محسوب می‌شود، امّا دامنۀ فعالیت‌های آن، بسیار گسترده‌تر بوده و در سطح بین‌المللی ایفای نقش می‌کند.

وی تأکید کرد: وظایف اصلی ما در موسسه، شامل پایش و ارزیابیِ مستمر وضعیت علمیِ کشور، رتبه‌بندی مراکز علمی و دانشگاهی، تهیۀ گزارش‌های تحلیلی از پیشرفت‌های علمی، ثبت و نمایه‌سازیِ نشریات و همایش‌های علمی و همچنین مدیریت سامانه‌های تخصّصی مانند سامانۀ «نان» برای ایجاد ارتباط بین صاحبان ایده است.

علویان‌مهر افزود: در خصوص همایش بین‌المللی ایران‌شناسی، موسسۀ ISC با کمال افتخار، آمادۀ ارائه انواع همکاری‌ها از جمله ثبت و نمایه‌سازی بین‌المللی رویداد، کمک به برگزاری مراسم به ویژه در بخش شیراز، تأمین فضا و امکانات مورد نیاز، مشارکت در بخش‌های علمی و اجرایی و بهره‌گیری از تجربیات متخصصان موسسه است.

وی خاطرنشان کرد: ما این همکاری را نه تنها به عنوان یک وظیفه سازمانی، بلکه به عنوان مسئولیتی ملی در قبال اعتلای فرهنگ و تمدن غنی ایرانی - اسلامی می‌دانیم. شیراز به عنوان یکی از کانون‌های مهم فرهنگی کشور، می‌تواند میزبانی شایسته برای این رویداد مهم باشد. دیپلماسی فرهنگی که شما عزیزان در پیش گرفته‌اید، از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. این اقدام در راستای همان دیپلماسی علم و فناوری قرار دارد که ما در موسسه ISC پیگیری می‌کنیم و قطعاً با همکاری یکدیگر می‌توانیم کارهای بزرگتری انجام دهیم.

نشست دوم؛ نقش محوری ایرانشناسی در تصویرسازی بین‌المللی

ربانی در دومین نشست این کمیته، بر اهمیت راه‌اندازی برنامه‌ای جامع برای تحول در حوزه ایرانشناسی تأکید کرد و با اشاره به نقش محوری ایرانشناسی در تصویرسازی بین‌المللی، گفت: این برنامه با هدف ایجادِ روایتی درست و دقیق از ایران طراحی شده است.

مدیرکل همکاری‌های علمی و دانشگاهی افزود: ما نیازمند تربیت نسل جدیدی از ایرانشناسان با نگرش‌های نوین هستیم که بتوانند در فضای بین‌المللی، به درستی از فرهنگ و تمدّن ایرانی دفاع کنند.

وی به همکاریِ گسترده نهادهای علمی و اجرایی اشاره کرد و دانشگاه‌ها را به عنوان بازوی علمی این برنامه معرفی کرد و افزود: این یک حرکت ملی است که سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی، تنها نقش تسهیل‌گر را ایفا می‌کند.

مقتدری رئیس اداره ایرانشناسی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی به بررسی فرآیند انجام اقدامات مربوط به برگزاری اجلاس ایران‌شناسی که اواخر آبان‌ماه امسال از سوی این سازمان برگزار می‌شود، اشاره کرد و همچنین، دلیل انتخاب دانشگاه تهران برای استقرار دبیرخانه اجلاس را پیشینه و جایگاه مهم دانشگاه تهران در مطالعات ایرانی دانست.

حسام‌پور، نماینده دانشگاه شیراز که به صورت برخط در این نشست حضور داشت، گفت: برنامه‌های اجلاس در شیراز شامل دو نشست تخصصی در دانشگاه شیراز و پایگاه استنادیِ جهان اسلام (ISC) خواهد بود  در روز اوّل، بازدیدی ویژه از مجموعۀ «تخت جمشید» برنامه‌ریزی شده است. این بازدید، شامل توضیحات تخصّصی و دسترسی به بخش‌های خاصی از مجموعۀ مذکور خواهد بود.

نماینده دانشگاه شیراز ادامه داد: محورهای محتوایی برنامه، شامل بررسی نقش «حافظ» در معرفیِ فرهنگ و ادب ایران، جایگاه وی در کشورهایِ فارسی‌زبان، ظرفیت‌های اندیشه‌ای حافظ برای مخاطبان خارجی، مقایسۀ او با دیگر اندیشمندان جهانی و در کنارش، معرفی قابلیت‌های گردشگری ادبی– فرهنگی شیراز و استان فارس است.

جعفری‌دهقی رئیس انجمن ایرانشناسی گفت: یکی از مهم‌ترین اهداف این اجلاس، می‌تواند شبکه‌سازی با مهمانان باشد. به عنوان مثال، در مورد ترجمۀ آثار ایرانی به زبان‌های دیگر و برعکس، یا انجام طرح‌های پژوهشی مشترک با آن‌ها. ایجاد چنین پُل ارتباطی و شبکه‌سازی، نیاز به یک کمیته‌ای دارد که این مسئله را بررسی کند.

سید سعید هاشمی نماینده دانشگاه علم و فرهنگ گفت: نشست تخصصی نیم‌روزه‌ای با موضوع «ایران‌شناسی به زبان گردشگر» در نظر گرفته شده است که این نشست، تلاش می‌کند تا خلأ مطالعات گردشگرمحور در حوزۀ ایران‌شناسی را پر کند.

در ادامه این نشست، نماینده دانشگاه علامه طباطبایی آمادگی این دانشگاه را برای میزبانی از برگزاری یکی از نشست هایی کمیته علمی در آن دانشگاه در شهریور ماه اعلام کرد.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی