در این رویداد که شخصیت‌های روسی و کشورهای بریکس و با مدیریت ایگور گوروف، معاون انجمن جغرافی روسیه حضور داشتند، مسعود احمدوند رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه با اشاره به زمان کنونی به عنوان دوران شکل‌گیری نظمی نو که قدرت‌های نوظهور، به‌ویژه در بریکس، سهمی تعیین‌کننده در آن دارند، گفت: در این شرایط، جغرافیا تنها نقشه‌ای از سرزمین‌ها نیست؛ بلکه نقشه‌ای از فرصت‌ها، تهدیدها و ظرفیت‌های همکاری میان ملت‌هاست.

وی در این رابطه به تجربه یگانه ایران پرداخت و افزود: ایرانی به عنوان سرزمینی که در طول تاریخ، چهارراه تمدنی شرق و غرب بوده و از طریق جاده ابریشم، فرهنگ‌ها و اقتصادها را به هم پیوند داده، دارای موقعیت جغرافیایی به منزله یک واقعیت طبیعی نیست، بلکه یک واقعیت تاریخی ـ تمدنی به آن مرتبط است؛ واقعیتی که بارها سرنوشت منطقه و جهان را دگرگون ساخته است.

احمدوند عنوان کرد: امروز نیز همان موقعیت تاریخی اهمیت خود را حفظ کرده است چراکه ایران حلقه‌ای مهم میان آسیای مرکزی، قفقاز، خلیج فارس و اقیانوس هند محسوب می‌شود و به همین دلیل، هر پروژه‌ای برای اتصال بریکس به یکدیگر، خواه در حوزه انرژی باشد یا ترانزیت یا فرهنگ، ناگزیر از در نظر گرفتن این جایگاه جغرافیایی است.

پیوند ناگسستنی جغرافیا و هویت فرهنگی ملت‌ها

رایزن فرهنگی کشورمان گفت: جغرافیا حامل حافظه فرهنگی ملت‌ها نیز هست و برای ما ایرانیان نیز همواره بار معنایی فرهنگی داشته است، این یعنی جغرافیا نه فقط عرصه‌ای فیزیکی، که بخشی از خودآگاهی فرهنگی ما ایرانیان است.

وی به این مهم اشاره کرد که اکنون جغرافیای اتصال پیش از هر زمان دیگری اهمیت دارد و در این باره افزود: در قالب بریکس، همین جغرافیا می‌تواند ظرفیت‌های تازه‌ای را آشکار کند، ایران و روسیه با موقعیت‌های ژئوپلیتیک مکمل، می‌توانند حلقه‌های اتصال شرق و غرب باشند و این امر تجسم عینی «جغرافیای همگرایی» است.

احمدوند در ادامه، بیان داشت: در جهان امروز، هر پروژه همگرایی، اگر صرفاً اقتصادی یا سیاسی باشد، ناپایدار خواهد ماند و آنچه به همگرایی عمق و ماندگاری می‌بخشد، پیوند فرهنگی ـ جغرافیایی است.

وی افزود: شناخت جغرافیای انسانی و فرهنگی یکدیگر می‌تواند سوءتفاهم‌ها را کاهش دهد و اعتماد متقابل را تقویت کند و درست به همین دلیل است که بریکس، اگر بخواهد نقشی ماندگار در نظم جهانی ایفا کند، باید جغرافیا را نه فقط به‌عنوان منبع منابع طبیعی بلکه به‌عنوان منبع هویت و همبستگی فرهنگی ببیند و در این خصوص بریکس می‌تواند و باید الگویی از همکاری جمعی در این زمینه ارائه دهد.

رایزن فرهنگی کشورمان در مسکو گفت: بریکس باید حامل این نگاه تازه باشد؛ نگاهی که در آن جغرافیا نه مرز جدایی، بلکه پل پیوند است.

در بخش‌های دیگر این میزگرد، سخنرانان از روسیه، مصر، چین، آفریقای جنوبی، هند و ایران پیرامون آخرین روندها و تحولات در زمینه آموزش علوم جغرافیایی، چشم‌انداز تبادل تجربه، پروژه‌های مشترک و توسعه یک سیستم آزمون بین‌المللی برای سواد جغرافیایی با همکاری کشورهای بریکس مطالب خود را ارائه دادند.

در پایان این رویداد، نتایج برگزاری مسابقه جغرافیای کشورهای بریکس که به ویژگی‌های هر کشور از منظر جغرافیایی و مشترکات در این حوزه می‌پرداخت و رایزنی فرهنگی سفارت جمهوری اسلامی ایران در فدراسیون روسیه نیز با طرح 10 سوال در این بخش از برنامه، از پیش شرکت داشت، اعلام شد.

انجمن جغرافیایی روسیه که به عنوان یکی از قدیمی‌ترین انجمن‌های جهان در این رشته به حساب می‌آید، در سال 1845 میلادی به دستور نیکلای اول، تزار وقت روسیه تأسیس شد. این انجمن، متخصصان حوزه جغرافیا و علوم مرتبط را گردهم آورده و اعضای افتخاری آن شامل چهره‌های دولتی، علمی و عمومی مشهور بوده است. در 9 نوامبر 2009، کنگره فوق‌العاده انجمن جغرافیایی روسیه برگزار شد و پس از آن هیئت امنای انجمن به ریاست ولادیمیر پوتین تشکیل و سرگئی شویگو (اکنون دبیر شورای امنیت فدراسیون روسیه) به عنوان رئیس انجمن جغرافیایی روسیه انتخاب شد.

این انجمن علاوه بر فعالیت‌های تخصصی، سالانه بیش از 200 کتاب و نشریه علمی منتشر می‌کند و برای تولید فیلم‌هایی درباره میراث فرهنگی و طبیعی روسیه، کمک هزینه و پشتیبانی اطلاعاتی ارائه می‌دهد. امروزه، انجمن جغرافیایی روسیه بیش از ۲۷۸۰۰ عضو در داخل و خارج از کشور دارد و شعب منطقه‌ای انجمن در تمام ۸۹ نهاد تشکیل‌دهنده فدراسیون روسیه فعال هستند.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی