مسیر سال؛ «دیپلماسی فرهنگی بهعنوان مظهر قدرت نرم جزء کلیدی توسعه اقتصادی است»
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در صربستان درباره امکان تحقق شعار جاری (سرمایه گذاری برای تولید) از مسیر تعاملات بین المللی و دیپلماسی فرهنگی گفت که نباید صرفا به جلب سرمایه تنزل داده شود بلکه آن بخش از سرمایه معنوی که از رهگذر دیپلماسی فرهنگی نیز حاصل می شود می باید مورد توجه قرار گیرد.

امیر پور پزشک همچنین گفت: دیپلماسی فرهنگی به عنوان مظهر قدرت نرم، جزء کلیدی توسعه اقتصادی است. ارتباط مستقیمی میان دیپلماسی فرهنگی و شاخصهای اقتصادی مانند تولید ناخالص داخلی سرانه، حجم تجارت و سرمایهگذاری خارجی وجود دارد.
وی با بیان اینکه امروز کشورها از فرهنگ و تبادلات فرهنگی برای جلب مشارکتهای اقتصادی استفاده میکنند، تصریح کرد: از اینرو دستگاه دیپلماسی فرهنگی میبایست با شناساندن و ترویج میراث فرهنگی و تمدنی و بهبود تصویر ایران زمینه های توسعه گردشگری فرهنگی و صادرات فرهنگی را به عنوان دو حوزهای که نقش مهمی در جذب سرمایه گذاری دارند، فراهم سازد.
ضرورت شناسایی ظرفیتهای بالقوه و بالفعل
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در صربستان تاکید کرد: البته این مهم درشرایطی رخ می دهد که دستگاه دیپلماسی فرهنگی ظرفیت های بالقوه و بالفعل را شناسایی و به دستگاههای مرتبط معرفی کند و در این راه از حمایت و همراهی نهادهای سیاسی، قانونگذاری و اجرایی نیز برخوردار باشد.
پور پزشک سپس گفت: موضوع مهم دیگر که کمتر به آن توجه شده است تلاش برای بهره گیری از حمایت های مالی صندوقهای سازمانهای منطقهای و بین المللی مانند بریکس، اکو، سازمان کنفرانس اسلامی، شانگهای و یونسکو برای اجرای پروژه های کلان فرهنگی در خارج از کشور است که می تواند بازده اقتصادی نیز داشته باشد.
وی با بیان اینکه فعالیت های فرهنگی درشرایطی میتواند درخدمت رونق سرمایه گذاری قرار گیرد که هدفمند، نوآورانه، اعتماد آفرین و منطبق با ذائقه جوامع هدف و با مشارکت مردمی باشند، خاطرنشان کرد: تشویق و حمایت شرکتهای خلاق در حوزههای فرهنگی وهنری و گردشگری اهمیت ویژه ای دارد. دستگاه دیپلماسی فرهنگی ازطریق برگزاری نمایشگاهها، کنفرانسها و جشنوارههای فرهنگی، تبادل هنرمندان، پژوهشگران و متخصصان میتواند سرمایهگذاران ایرانی و خارجی را تشویق به سرمایه گذاری کند مشروط بر اینکه خود را از قید فعالیت های سنتیِ سطحی، کم اثر، مقطعی، و بی نتیجه رها سازد.
مسیر مناسب برای فعالیتهای فرهنگی خارج از کشور
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در صربستان که معتقد است فعالیت های فرهنگی در خارج از کشور میبایست در راستای سیاست افزایش صادرات محصولات فرهنگی و توسعه گردشگری به عنوان دو اقدام اساسی برنامه ریزی شود که متعاقب آن رونق سرمایه گذاری ایجاد خواهد شد، تاکید کرد: این امر مستلزم این است که همه دستگاههای متولی براساس یک نقشه راه به صورت هماهنگ و همگام حرکت کنند؛ همچنین بسیار مهم است که همه قراردادها و موافقتنامه های سیاسی، اقتصادی و تجاری خارجی، پیوست فرهنگی نیز داشته باشند.
پور پزشک مهمترین چالش اصلی فعالیتهای فرهنگی بین المللی در رونق بخشیدن به سرمایه گذاری در داخل را اولویت نداشتن دیپلماسی فرهنگی در سیاستگذاریها و برنامه ریزیها و تخصیص ندادن منابع مالی کافی برای فعالیت های فرهنگی در سطح بین المللی معرفی کرد و درباره چرایی آن گفت: به محض بروز مشکلات بودجه ای، این دستگاه دیپلماسی فرهنگی است که در اولویت کاهش بودجه و حمایت قرار می گیرد. فقدان شبکه ارتباطی و همکاری میان فعالان حوزه های فرهنگی و اقتصادی و سرمایه گذاران بخش خصوصی نیز البته چالش مهم دیگری است. باور دارم چالش مهم دیگر نداشتن شناخت دقیق از نیازها و اولویتهای فرهنگی و اقتصادی هر کشور و نداشتن برنامه اقدام منطبق با شرایط آن کشور است.
وی سپس با اشاره به اینکه دیپلماسی فرهنگی پویا و خلاق درخارج از کشور میتواند موجب جذب افکار عمومی و تقویت نگرش مثبت سایر جوامع شود اما این امر لزوما نمیتواند موجب افزایش صادرات فرهنگی شود، خاطرنشان کرد: محصولات فرهنگی برای اثربخشی باید از ویژگیهای نوآورانه، اعتماد آفرین و منطبق با ذائقه جوامع هدف برخوردار باشد و بتوانند به بهترین روش و با استفاده از شیوه ها و ابزارهای نوین معرفی شوند .
4 اقدام برای توسعه صادرات محصولات فرهنگی
رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در صربستان در بخش پایانی با بیان اینکه باید توجه داشت که فعالیتها و محصولات فرهنگی درخارج از کشور هر اندازه جذاب و تاثیرگذار و مورد توجه و اقبال افکار عمومی باشد اما باز هم با موانع جدی روبروست، تصریح کرد: مسئله تحریمها و فقدان روابط بانکی، موانع گمرکی، بی ثباتی اقتصادی، فقدان اطلاعات دقیق و روشن از مشخصات و نحوه دسترسی به محصولات فرهنگی و هنری و... برخی از این موانع هستند.
وی ادامه داد: لذا توسعه صادرات فرهنگی نیازمند برنامه ریزی، عزم ملی و مشارکت فعال و هماهنگ سایر دستگاهها از وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی تا سازمان توسعه تجارت و گمرک، وزارت اموراقتصادی و فراهم کردن زمینه مشارکت های مردمی است.
روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی