عبدالله عباسی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در اوگاندا با اشاره به بازدارندگی قدرت نرم و فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی بیان کرد: این موضوع به چند دلیل ممکن است. ابتدا سبب ترویج ارزش‌ها و فرهنگ می‌شود. در این باره قدرت نرم می‌تواند به شکل‌گیری و ترویج ارزش‌ها و ایده‌های مثبت در سطح جهانی کمک کند. وقتی یک کشور به طور مؤثر فرهنگ خود، حقوق بشر، آزادی‌های فردی، و دموکراسی را ترویج دهد، می‌تواند تاثیر زیادی بر افکار عمومی و سیاست‌گذاران کشورهای دیگر بگذارد. همچنین این نوع نفوذ می‌تواند کشورها را از اتخاذ تهدیدات و سیاست‌های خصمانه منصرف کند.

وی افزود: از سوی دیگر، با ایجاد ارتباطات و همکاری‌های بین‌المللی، فعالیت‌های فرهنگی بین‌المللی مانند جشنواره‌های هنری، نمایشگاه‌ها، برنامه‌های آموزشی و... می‌توانند به تقویت روابط بین کشورها کمک کنند. وقتی کشورها ارتباطات فرهنگی و علمی را تقویت می‌کنند، تهدیدات مستقیم و غیرمستقیم کاهش می‌یابد، زیرا ایجاد تفاهم و اعتماد متقابل می‌تواند مانع از بروز درگیری‌ها شود.

عباسی با اشاره به کاربرد دیپلماسی عمومی در عرصه قدرت نرم، ابراز کرد: این موضوع اشاره به ابزارهای غیررسمی دارد که برای جلب توجه و حمایت جامعه جهانی به کار می‌رود. کشورها از طریق برنامه‌های فرهنگی، رسانه‌های بین‌المللی و پروژه‌های همکاری می‌توانند به جای اتکا به نیروی نظامی، تاثیرات دیپلماتیک خود را افزایش داده و از تهدیدات جلوگیری کنند.

رایزن فرهنگی ایران در اوگاندا با اشاره به جذب سرمایه و توسعه اقتصادی در حوزه قدرت نرم توضیح داد: قدرت نرم به جذب سرمایه‌گذاری‌های خارجی و گسترش تعاملات تجاری و اقتصادی کمک می‌کند. این روابط اقتصادی می‌تواند به نوعی به عنوان یک عامل بازدارنده عمل کند، زیرا کشورهایی که با یکدیگر رابطه تجاری و همکاری اقتصادی دارند، کمتر تمایل دارند تا با یکدیگر وارد درگیری شوند. بنابراین، قدرت نرم می‌تواند تهدیدات اقتصادی و نظامی را از طریق توسعه روابط مثبت به حداقل برساند.

وی همچنین به اهمیت موضوع آموزش و تبادل علمی با کمک همکاری های فرهنگی بین المللی گفت: از آنجا که کشورها می‌توانند از طریق برنامه‌های آموزشی و علمی، استعدادها و منابع انسانی خود را در سطح جهانی به نمایش بگذارند، این نوع تعاملات می‌تواند از راه‌های غیرمستقیم، ابزار بازدارنده‌ای در برابر تهدیدات باشد. به عنوان مثال، اگر دانشمندان و پژوهشگران یک کشور در سطح جهانی شناخته شده باشند، این امر می‌تواند نفوذ سیاسی و اقتصادی آن کشور را در سطح جهانی تقویت کند.

عباسی ادامه داد: در نتیجه قدرت نرم به عنوان یک ابزار بازدارنده به کشورها کمک می‌کند که بدون استفاده از نیروی نظامی، منافع و امنیت خود را تأمین نموده و تهدیدات جهانی را از مسیرهای مسالمت‌آمیز و همکاری‌های فرهنگی و دیپلماتیک کاهش دهند.

رایزن فرهنگی ایران در اوگاندا با اشاره به به ارتقاء امنیت و مصونیت کشور با بهره مندی از برندسازی ملی بیان کرد: برندسازی ملی صرفاً به معنای تبلیغ جاذبه‌های گردشگری یا صادرات کالا نیست، بلکه یک راهبرد جامع برای ساخت و تقویت تصویر ذهنی یک کشور در افکار عمومی جهانی و حتی داخلی است. این فرآیند می‌تواند به‌طور مستقیم و غیرمستقیم بر امنیت و مصونیت کشورها اثر بگذارد.

وی افزود: کشوری که برند قوی و مثبت دارد، کمتر در معرض جنگ روانی، سیاه‌نمایی و تخریب وجهه بین‌المللی قرار می‌گیرد. تصویر مثبت بین‌المللی باعث می‌شود روایت‌های رقیب یا دشمنان درباره تهدید بودن آن کشور کمتر مورد پذیرش افکار عمومی جهانی قرار گیرد.

عباسی همچنین، ابراز کرد: وقتی شهروندان احساس کنند کشورشان در جهان تصویر مثبت و محترمانه‌ای دارد، حس هویت ملی و انسجام اجتماعی افزایش می‌یابد. این انسجام خود یک سپر امنیتی در برابر نفوذ و بی‌ثبات‌سازی داخلی است.

رایزن فرهنگی ایران در اوگاندا با اشاره به افزایش بازدارندگی از طریق قدرت نرم، گفت: کشوری که برند ملی موفقی دارد، قدرت نرم بالاتری پیدا می‌کند. این قدرت نرم می‌تواند به‌عنوان مکمل قدرت سخت، بازدارندگی چندبعدی ایجاد کند. برای مثال: اگر کشوری به‌عنوان پیشگام فناوری سبز یا مرکز دیپلماسی صلح شناخته شود، هرگونه اقدام خصمانه علیه آن هزینه حیثیتی بالایی برای طرف مقابل خواهد داشت.

وی با تاکید بر اهمیت جذب سرمایه‌گذاری، گردشگری و همکاری بین‌المللی ادامه داد: برند ملی مثبت باعث افزایش روابط اقتصادی و دیپلماتیک می‌شود. این روابط، شبکه‌ای از منافع متقابل ایجاد می‌کند که خود نوعی مصونیت در برابر انزوا و تحریم است. کشورهایی که شرکای اقتصادی و فرهنگی بیشتری دارند، کمتر هدف فشارهای یک‌جانبه قرار می‌گیرند.

عباسی افزود: در شرایط بحران (سیاسی، طبیعی یا امنیتی)، کشوری که برند ملی مثبت دارد، سریع‌تر می‌تواند حمایت بین‌المللی جذب کند. به عنوان نمونه زلزله ژاپن یا سونامی اندونزی که موج گسترده‌ای از کمک های جهانی را جذب کرد. در نتیجه برندسازی ملی به کشورها کمک می‌کند تا از طریق افزایش قدرت نرم، تقویت انسجام داخلی، کاهش آسیب‌پذیری در جنگ روایت‌ها و گسترش روابط بین‌المللی، به سطحی بالاتر از امنیت و مصونیت دست یابند.

رایزن فرهنگی ایران در اوگاندا با اشاره به نقش شبکه‌های ارتباطات فرهنگی در تحکیم انسجام داخلی و خنثی سازی جنگ روانی، ابراز کرد: در شرایط حساس امروز ایران، شبکه‌های ارتباطات فرهنگی نقش مهمی در تقویت انسجام داخلی و مقابله با جنگ روانی ایفا می‌ کنند. با تقویت هویت مشترک و احساس تعلق، شبکه‌های ارتباطات فرهنگی شامل رسانه‌های داخلی، نهادهای فرهنگی، انجمن‌های مردمی و فضای مجازی بومی، با روایت‌گری تاریخ، فرهنگ و ارزش‌های مشترک، هویت ملی را تقویت می‌ کنند. وقتی مردم ریشه‌ها و میراث فرهنگی خود را بهتر بشناسند، در برابر روایت‌های تفرقه‌افکن خارجی مقاوم‌تر می‌شوند.

وی با تاکید بر اهمیت تولید و انتشار محتوای امیدبخش و واقعی در شرایط حساس، گفت: در جنگ روانی، دشمنان اغلب با انتشار اخبار تحریف‌شده یا ناامیدکننده تلاش می‌کنند ذهن مردم را بی‌ثبات نمایند. شبکه‌های ارتباطات فرهنگی می‌توانند با انتشار اطلاعات دقیق، روایت‌های امیدآفرین و نمایش دستاوردهای علمی، اقتصادی و فرهنگی کشور، اعتماد عمومی را حفظ کنند.

عباسی، تقویت سواد رسانه‌ای و قدرت تحلیل مردم را موضوع مهمی در شرایط ویژه کشور دانست و افزود: یکی از راه‌های خنثی‌سازی عملیات روانی، آموزش به مردم برای تشخیص خبر درست از شایعه است. شبکه‌های فرهنگی می‌توانند کارگاه‌ها، برنامه‌ها و محتواهایی تولید کنند که قدرت تحلیل، تفکر انتقادی و تشخیص اخبار جعلی را افزایش دهد. همچنین ارتباطات فرهنگی می‌تواند فضایی برای شنیده شدن صداهای گوناگون در جامعه فراهم کند. وقتی گروه‌های مختلف قومی، مذهبی، و اجتماعی احساس کنند که دیده و شنیده می‌شوند، حس بیگانگی کاهش یافته و انسجام اجتماعی تقویت می‌شود.

وی در ادامه به لزوم استفاده از ظرفیت هنر و رسانه‌های خلاق اشاره کرد و گفت: فیلم، موسیقی، تئاتر و محتوای دیجیتال ابزارهایی قدرتمند برای انتقال پیام‌های وحدت‌بخش و مقابله با ناامیدی هستند. آثار هنری می‌توانند هم پیام‌های عاطفی و هم پیام‌های عقلانی را منتقل کنند و مقاومت روانی جامعه را بالا ببرند.

عباسی درباره ارائه روایت روشن و درست از ایران امروز به مردم سایر کشورها بیان کرد: روایتگری درست و روشن از ایران امروز و انتقال آن به دنیا، موضوعی است که هم به واقعیت‌های درونی جامعه مربوط می‌شود و هم به شیوه انتقال آن به بیرون. ایران امروز فقط سیاست یا اقتصاد نیست؛ مجموعه‌ای از فرهنگ، تاریخ، زندگی روزمره، هنر، علم، امیدها و نگرانی‌های مردم است. روایت باید چندبعدی باشد؛ هم دستاوردها و غنا را نشان دهد، هم چالش‌ها و تضادها را. تصویر تک‌بعدی همیشه ناقص و گمراه‌کننده است.

وی ادامه داد: بسیاری از رسانه‌های خارجی یا نگاه سیاسی دارند یا روایت‌های سطحی. برای تصحیح این، باید روایت‌ها تا جای ممکن مستقیماً از مردم (نویسندگان، هنرمندان، پژوهشگران، فعالان اجتماعی، حتی زندگی روزمره شهروندان عادی) به بیرون برسد. هنر معاصر، فیلم، موسیقی، ادبیات و حتی شبکه‌های اجتماعی نقش بزرگی در انتقال روح جامعه دارند.

رایزن فرهنگی ایران در اوگاندا با تاکید بر استفاده از ابزارهای نوین روایتگری، توضیح داد: رسانه‌های دیجیتال (پادکست، یوتیوب، اینستاگرام، تیک‌تاک، مستندهای کوتاه و...) می‌توانند تصویر زنده و انسانی‌تری ارائه دهند. ترجمه و بازنشر محتواهای ایرانی به زبان‌های بین‌المللی اهمیت دارد. بسیاری از روایت‌های درست به دلیل سد زبان به گوش دیگران نمی‌رسند.

عباسی با اشاره به لزوم پرهیز از کلیشه‌ها در برندسازی ملی گفت: غربی‌ها یا شرقی‌ها اغلب ایران را در چند کلیشه می‌بینند؛ سیاست خارجی، انرژی هسته‌ای، یا صرفاً تصاویری از سنت. روایت درست یعنی نشان دادن ایران به‌عنوان جامعه‌ای پویا با نسل جوان پرانرژی، تضادهای درونی و تحولات اجتماعی. در همین راستا لازم است که دست به پل‌سازی فرهنگی و علمی بزنیم. گفت‌وگوی دانشگاهی، همکاری‌های علمی، نمایشگاه‌های فرهنگی و... می‌توانند ایران امروز را ملموس‌تر معرفی کنند. وقتی مخاطب خارجی با چهره انسانی و روزمره ایران مواجه شود، نگاهش واقعی‌تر و نزدیک‌تر به حقیقت خواهد بود. در نتیجه برای ارائه روایت روشن و درست از ایران امروز باید تصویر انسانی، چندبعدی، و بدون واسطه‌های سنگین سیاسی از جامعه به دنیا منتقل شود؛ روایتی که هم زیبایی‌ها را نشان دهد و هم دشواری‌ها را.

عباسی درباره چالش‌های رایزنان فرهنگی در ارتباط با رسانه‌های معتبر سایر کشورها و حضور فعال در ارائه درست از پیشرفت‌ها و داشته‌های غنی فرهنگی کشورمان گفت: این چالش‌ها متنوع و پیچیده هستند. رسانه‌های معتبر در بسیاری از کشورهای غربی و حتی برخی از کشورهای دیگر، تصویری نادرست و گاهی تحریف‌شده از ایران به مخاطبان خود منتقل می‌کنند. این تصویر معمولاً از نظر فرهنگی و اجتماعی، ایران را کشوری ایستا، خالی از نوآوری و پیشرفت، یا حتی سرکوب‌گر معرفی می‌کند. در این راستا، رایزن‌های فرهنگی با چالش بزرگ مقابله با این تصویرهای نادرست و اثبات دستاوردهای واقعی ایران در زمینه‌های مختلف مواجه‌اند.

وی، کمبود شبکه‌های رسانه‌ای مستقل را یکی دیگر از چالش‌های رایزنان فرهنگی در خارج از کشور دانست و ادامه داد: ایران به طور کلی از دسترسی به شبکه‌های رسانه‌ای بزرگ بین‌المللی و مستقل محروم است. بنابراین، رایزن‌های فرهنگی مجبورند به رسانه‌هایی متکی شوند که ممکن است به دلیل مشکلات مالی، سیاسی یا دیگر مسائل، توانایی تولید محتوای حرفه‌ای و تاثیرگذار را نداشته باشند.

رایزن فرهنگی ایران در اوگاندا افزود: سیاست‌های خارجی و تنش‌های موجود میان ایران و برخی کشورهای غربی می‌تواند بر روابط فرهنگی تأثیر منفی بگذارد. در این شرایط، رسانه‌ها به دلیل فشارهای سیاسی از طرف دولت‌ها، ممکن است همکاری محدودی با ایران داشته باشند یا اطلاعات نادرستی را منتشر کنند.

عباسی همچنین به ناتوانی در برقراری ارتباط مؤثر با رسانه‌های بین‌المللی توسط فعالان فرهنگی بین المللی دانست و ابراز کرد: رایزن‌های فرهنگی برای برقراری ارتباط مؤثر با رسانه‌های معتبر خارجی، نیاز به استراتژی‌های پیچیده و منابع مالی و انسانی کافی دارند. بسیاری از آنها از محدودیت‌های منابع مالی و نیروی انسانی رنج می‌برند که مانع از انجام کارهای گسترده و مؤثر در زمینه اطلاع‌رسانی می‌شود. بسیاری از دستاوردهای فرهنگی و پیشرفت‌های علمی ایران در سطح جهانی ممکن است درک نشود یا به درستی نمایان نشود. برای مثال، ابداعات علمی و هنری و یا شگفتی های ورزشی ایرانی ممکن است در رسانه‌های غربی با توجه به پیش‌فرض‌های فرهنگی و تاریخی آن‌ها به گونه‌ای نادرست یا مغرضانه ارائه شوند.

وی همچنین بیان کرد: رایزن‌های فرهنگی ممکن است از تخصص‌های لازم در زمینه روابط عمومی بین‌المللی، بازاریابی فرهنگی و رسانه‌ای بهره‌مند نباشند. این مسأله باعث می‌شود که فعالیت‌های فرهنگی ایران در سطح جهانی اثرگذاری کمتری داشته باشد. برای مقابله با این چالش‌ها، ایران می‌تواند به تقویت دیپلماسی فرهنگی، استفاده از ابزارهای رسانه‌ای دیجیتال (مثل شبکه‌های اجتماعی، پلتفرم‌های آنلاین و...) و همکاری با رسانه‌های مستقل بین‌المللی بپردازد. علاوه بر این، ایجاد مراکز فرهنگی و رسانه‌ای مستقل در کشورهای مختلف و ارائه محتوای معتبر و جذاب می‌تواند به بهبود تصویر ایران کمک کند.