ابوذر طوقانی رایزن فرهنگی جمهوری اسلامی ایران در قرقیزستان گفت: از جمله استفاده در گسترش و تسهیل ارتباطات بین‌فرهنگی، از طریق ترجمه فوری متون، سخنرانی‌ها و محتواهای فرهنگی به زبان‌های مختلف، که موانع زبانی را کاهش می‌دهد، یا بهره گیری از هوش مصنوعی در بازسازی و ترمیم و دیجیتالی سازی آثار هنری، ایجاد موزه‌ها و نمایشگاه‌های مجازی با استفاده از هوش مصنوعی و واقعیت مجازی، که دسترسی جهانی به میراث فرهنگی را فراهم می‌کند.

وی با بیان اینکه با استفاده از هوش مصنوعی می‌توان محتواهای مورد نظر را برای افزایش اثرگذاری متناسب با مخاطبان هر کشور شخصی‌سازی‌ کرد، افزود: در حوزه آموزش نیز می توان پلتفرم‌هایی مجهز به هوش مصنوعی طراحی کرد تا آموزش زبان فارسی، تاریخ و هنر ایران زمین به علاقه‌مندان در سطح جهانی تسهیل شود.

طوقانی همچنین، گفت: از سوی دیگر، بهره‌گیری از تحلیل داده‌های کلان برای شناخت گرایش‌ها، حساسیت‌ها و علاقه‌مندی‌های کشورها و  شناسایی فرصت‌ها و تهدیدهای فرهنگی از طریق پایش شبکه‌های اجتماعی و رسانه‌ ها زمینه هایی است که می توان از هوش مصنوعی در رصد و پایش محیط فرهنگی دیگر کشورها از آن بهره جست.

رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان با تاکید بر اینکه هوش مصنوعی می‌تواند قدرت نرم کشور را در سطح جهانی ارتقا دهد، ابراز کرد: هوش مصنوعی نقش تعیین‌کننده‌ای در دیپلماسی فرهنگی آینده ایفا می کند و در شناسایی زمینه‌های احتمالی تنش فرهنگی یا سوءتفاهم میان ملت‌ها و ارائه راه‌حل‌های مبتنی بر تحلیل دقیق و درست از آن بهره جست.

وی درباره لحاظ کردن ساز و کارهای فنی هوش مصنوعی از منظر فرهنگی توسط فناوران کشورمان، بیان کرد: رعایت ملاحظات فرهنگی در طراحی و توسعه‌ی سامانه‌های هوش مصنوعی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این زمینه مهمترین نکته این است که بتوان ارزش‌ها، هنجارها و نمادهای فرهنگی محلی را در تولیدات خود بازتاب دهیم و بر موضوع تنوع زبانی توجه جدی داشته باشیم. از طرف دیگر باید چارچوب‌های اخلاقی با تأکید بر حفظ شأن فرهنگی و کرامت انسانی برای این تولیدات تدوین شود و نیز از این‌که داده‌های فرهنگی در این فرآیند، دقیق و بدون تحریف استفاده شوند، اطمینان پیدا کرد.

وی ادامه داد: از سوی دیگر مناسب است از نظریه‌پردازان علوم انسانی، جامعه ‌شناسان و هنرمندان در کنار مهندسان برای ایجاد سیستم ‌های متوازن استفاده کرد و سازوکارهایی برای رعایت حقوق فرهنگی و مالکیت معنوی ایجاد کنند و تولیدات به گونه ای باشد که همه گروه ها امکان دسترسی به آن را به صورت برابر داشته باشند و از همه مهمتر در این موضوع باید توجه داشت از تولید محتوایی که می‌تواند به فرهنگ‌زدایی یا تضعیف هویت‌های محلی منجر شود، پرهیز شود.

طوقانی درباره چالش هایی که رایزنان فرهنگی در مواجهه با موضوع هوش مصنوعی با آن مواجه می شوند، توضیح داد: رایزنان فرهنگی ممکن است با چالش های فراوانی در مواجهه با هوش مصنوعی روبرو شوند از جمله عدم شناخت درست از هوش مصنوعی و نحوه بهره گیری از آن و اینکه استفاده از هوش مصنوعی می تواند زمینه ساز تولید محتوای جعلی شود که می‌تواند منجر به تحریف شخصیت‌های فرهنگی یا تاریخی شود. از سوی دیگر ممکن است ملت ‌ها نسبت به اصالت محتوای تولیدشده با هوش مصنوعی تردید داشته باشند و یا اینکه هوش مصنوعی می تواند زمینه استفاده ابزاری از فرهنگ در مقاصد سیاسی را فراهم کند.

رایزن فرهنگی ایران در قرقیزستان افزود: مهمترین راهکارهای رفع چالش های موجود در مواجهه با هوش مصنوعی این است که در گام نخست دوره‌های آموزشی در زمینه‌ی سواد دیجیتال و هوش مصنوعی برای رایزنان و فعالان فرهنگی برگزار گردد. همچنین باید از مشارکت فعال هنرمندان، نویسندگان و مراکز فرهنگی بخش های دولتی و غیردولتی در تولید داده بهره گرفت. از سوی دیگر در سطوح بالای تصمیم سازی بین المللی، منشور جهانی اخلاق هوش مصنوعی در فرهنگ، مشابه کنوانسیون‌های یونسکو ایجاد شود و همکاری بین‌المللی برای تنظیم قوانین مشخص در زمینه‌ی حقوق داده‌های فرهنگی، مالکیت معنوی و حفاظت از تنوع زبانی صورت پذیرد و نسبت به توسعه سامانه‌های ردیابی اصالت محتوا برای جلوگیری از سوءاستفاده یا جعل در عرصه هوش مصنوعی اقدام نمود.

طوقانی با بیان اینکه فعالان فرهنگی اگر به‌صورت منفعل با هوش مصنوعی مواجه شوند، در معرض خطر و به حاشیه رانده شدن قرار می‌گیرند، گفت: اما اگر نقش فعال ایفا کنند و نوآوری فرهنگی داشته باشند، هوش مصنوعی می‌تواند ابزاری برای تقویت قدرت نرم ما باشد، نه تهدیدی برای آن.

روابط عمومی و اطلاع رسانی سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی